In Frankrijk is veel ruchtbaarheid ontstaan rond de steinerscholen. De aanleiding daarvoor is een scherp essay van gewezen antroposoof en steiner/vrijeschoolleraar Grégoire Perra.[1] In het essay legt Perra onder andere uit hoe leerlingen in steinerscholen op subtiele wijze worden geïndoctrineerd met het gedachtegoed van de grondlegger van de antroposofie en de steinerschool, de Oostenrijkse occultist Rudolf Steiner (1861-1925).

Jarenlange conditionering

Perra beweert dat de steinerpedagogie in werkelijkheid een manier is om steinerschoolleerlingen vertrouwd te maken met antroposofie. De leerlingen zijn er zich tijdens hun schooltijd niet van bewust zijn dat hun leeromgeving grotendeels is gebaseerd op antroposofische denkbeelden, laat staan dat ze weten hoe vooraf bepaald de daaruit voortkomende inzichten zijn. En zelfs wanneer de leerlingen de school verlaten en niet binnen de muren van de antroposofische beweging blijven, zullen ze vanwege de jarenlange conditionering de wereld door een antroposofische bril blijven zien. Dit betekent een niet te verwaarlozen beperking van hun vrijheid.

Rechtszaak

Perra, die niet alleen antroposoof en steinerpedagoog was, maar ook steinerschoolleerling en lerarenopleider, heeft – nu hij na 30 jaar lid te zijn geweest is uitgetreden uit de antroposofische beweging – nogmaals mogen ondervinden welke beperkingen deze beweging met zich meebrengt: de Franse Federatie van Steinerscholen startte in 2011 een gerechtelijke procedure tegen hem op wegens laster en klaagde meteen ook maar UNAFDI (Union Nationale des Associations de Défense des Familles et de l’Individu Victimes des Sectes) aan. UNAFDI had immers Perra’s essay gepubliceerd. Zowel Perra als UNAFDI werden in mei 2013 vrijgesproken. Perra mag voortaan van de rechter zijn stelling dat steinerschoolleerlingen worden geïndoctrineerd verder bekendmaken.

Internationale bekendheid

Het tumult rond Perra’s essay is in heel wat landen door critici van de antroposofie op de voet gevolgd. Niet zo vreemd, want de antroposofische beweging, met hoofdkwartier in het Zwitserse Dornach, is internationaal verspreid en heeft wereldwijd meer dan duizend antroposofische scholen (waarvan een 25-tal in België en een 90-tal in Nederland). Net zoals de beweging overstijgt ook de kritiek de landsgrenzen. Ondertussen is het essay van Perra naar het Engels vertaald en berichten tal van kritische nieuwsblogs erover. De bekende Engelse antikwakzalverijblogger, Andy Lewis, noemt Perra’s essay bijvoorbeeld een van de meest gedetailleerde getuigenissen over wat in een steinerschool gebeurt.

Geweten

De kritiek dat steinerschoolleerlingen zouden worden geïndoctrineerd is echter niet nieuw. In Duitsland bestudeerde Klaus Prange, professor Algemene Pedagogiek aan de Universiteit van Tubingen, de steinerpedagogie en kwam tot de conclusie dat ze een bedrieglijke verpakking is om antroposofie de klas in te loodsen.[2] Stefan Hopmann, professor in de School- en Onderwijswetenschappen aan de universiteit van Wenen, concludeerde dan weer dat kinderen in steinerscholen worden gebruikt voor ideologische doelen. Hopmann ziet een sekte bij de antroposofen.[3] Dichterbij klinkt een gelijkaardig geluid. In zijn boek over intercultureel onderwijs[4] confronteert polemoloog Roger Boonen zijn lezers met een tekst van een steinerschool die hij niet alleen als begripsverwarrend bestempelt, maar ook als indoctrinerend.

De voorbije jaren waren de steinerscholen geregeld onderwerp van debat in de media, onder andere vanwege het hanteren van pseudowetenschap, het toepassen van lijfstraffen en het niet voldoen aan de voorwaarden van de Onderwijsinspectie.

Voetnoten

Print Friendly