‘…Ik leefde in een wereld van elfen, kabouters en trollen, uitgebeeld op kleurrijke tafels en schoolborden. Met twee bevlogen ouders die beiden werkzaam waren in de steinerschool en de bijhorende cultuur volledig omarmden, zou ik groot gaan worden…Aan de ene kant waren daar de lieve meesters en juffen, aan de andere kant de onbekwame, labiele. Het kon gebeuren dat de dag begon met een prachtig verteld verhaal, om een uur later aan de oren door de klas te worden gesleurd…’ (uit Focus op de steinerschool, Unibook 2009)
Update: Uittreksel boek klik hier
Update: Inhoudsopgave klik hier
Het is nagekeken en goed bevonden: het schotschrift waarin ik dieper inga op de thematiek die op deze site aan bod komt. Nu te bestellen via de boekhandel (bv. De Standaard), Boekenbank.be of Unibook. Wie niet graag naar de winkel gaat of niet de mogelijkheden heeft om te kopen via internet, kan het boek ook via dit formulier bestellen en gewoon via ‘ouderwetse’ papieren overschijving betalen (komt iets duurder uit).
Titel: Focus op de steinerschool – Onderwijs op maat van wie?
Paperback, 151 pagina’s
ISBN: 978 90 814222 15
Prijs: € 13.90
In het schotschrift neem ik de lezer mee om een blik te werpen achter de zorgvuldig opgebouwde façade van mooie slogans, wervende teksten, sfeervolle verhalen en dito opendeurdagen of schoolfeesten die door de steinerschool als propaganda wordt gebruikt en het beeld van de dagelijkse praktijk vertroebelt. Op een voor het brede publiek toegankelijke manier worden enkele veel voorkomende knelpunten belicht, zowel vanuit wetenschappelijk en journalistiek gezichtspunt, als vanuit de eigen ervaringen die ik in steinerscholen opdeed. Zo komen doorheen de verschillende beschrijvingen vanuit de praktijk een aantal onderwerpen aan bod die bij het grote publiek minder bekend zijn: de pseudowetenschappelijke inhoud van de leerstof; het geven van absurde straffen; de omstreden leermethodes; de autoriteit van de leraar; de temperamentenleer; karma en reïncarnatie; enz… Om een beter inzicht te krijgen waar de problemen vandaan komen, besteed ik ook aandacht aan het voor discussie vatbare mensbeeld waarop de steinerpedagogie zich beroept. Dit mensbeeld, dat ervan uitgaat dat de mens pas waarlijk mens wordt rond zijn twintigste levensjaar en bovendien steunt op bedenkelijke rassentheorieën, behoort tot de uitgangspunten van de antroposofie, de achterliggende filosofie van de steinerschool en neemt daar zelfs een vooraanstaande plaats in. Onder andere vanwege het rigide vasthouden aan achterhaalde theorieën stel ik me ook de vraag in hoeverre het gerechtvaardigd is om de steinerschoolbeweging een sekte te noemen. In het boek zijn ook een aantal voor boekvorm bewerkte artikels van deze site opgenomen.
Bedankt voor je bericht over het verschijnen van je boek over de Waldorfscholen op de site van het Vaderkenniscentrum Ramon,
Een vraag:
Weet jij misschien ook iets van de cultuur op de Nederlandse en Duitse Waldorfscholen t.a.v. gescheiden ouders met omgang of co-ouderschap? Ik krijg nl. zeer zorgelijke signalen over de behandeling en benadering van gescheiden ouders door deze scholen.
Groet,
Peter Tromp
Vaderkenniscentrum
vaderkenniscentrum{at}gmail{dot}com
http://jurlex-ouderschap-nl.blogspot.com/2008/11/212.html
Beste Peter Tromp,
Ik zou graag met u in contact komen, ik kan u veel vertellen over de methodes die worden toegepast op gescheiden ouders binnen de vrije scholen.
Dat deze methodes alles behalve vriendelijk zijn, weet u inmiddels.
Via Ramon kan u mijn e-mail ontvangen, vanwege de dreiging die uit kan gaan vanuit de vrije scholen, blijf ik liever anoniem.
Groet Mark.
Dag Peter,
Ik heb niet zo’n heel breed beeld hoe in buitenlandse steinerscholen met gescheiden ouders wordt omgegaan. Zo goed ik het kan zien, en dat wordt ook door enkele van mijn contactpersonen bevestigd, is erin geval van scheiding meestal maar één ouder die intensief met de school verbonden blijft. Wanneer de andere ouder dan bijvoorbeeld vragen begint te stellen m.b.t. het onderwijsaanbod van de steinerschool, krijgt die de wind van voor. Men is in de steinerschool niet zo gebrand op kritische vragenstellers. Van gescheiden ouders daarentegen zal degene die blindelings op de school vertrouwt gemakkelijk de steun van de schoolgemeenschap krijgen. Ik vermoed dat daar ook de angst speelt dat het kind wel eens naar een andere school zou kunnen gaan en daarom de ouder die voor de steinerschool is, ‘geholpen’ wordt. Maar zo goed ik de steinerscholen ken, durf ik te poneren dat de situatie van gescheiden ouders er meestal zwart/wit wordt gezien. Er zijn twee ouders die tegenover mekaar staan: aan wiens kant gaan we staan? Of wie is ons welgevallig?
Een bezoeker van deze site wil over dit onderwerp een stuk schrijven, dat ik hopelijk binnenkort kan publiceren. Over steinerschool en gescheiden ouders zegt hij in een van zijn reacties:
(…) Het is in ieder geval zo dat ik heb kunnen vaststellen dat wanneer jongeren van gescheiden ouders één ouder hadden die kritisch stond t.o.v. de Steinerschool de jongeren binnen de school naar de andere ouder (die positief stond t.o.v. de antroposofie) werden toegedreven. Er is dus wel degelijk sprake van een psychologische beïnvloeding.
Ik postte ook al in een andere topic dat binnen het Steineronderwijs discussiëren en kritische meningen uit den boze zijn. Niet alleen voor ouders maar eigenlijk vooral voor leerlingen. Leerlingen leren dus niet kritisch zijn, over politiek bijvoorbeeld wordt nooit of heel summier en oppervlakkig gehandeld. Over abstracte zaken zoals ‘het licht’ e.d. wordt er veel gepraat. Maar ook hier is het eenrichtingsverkeer met verplichte (blinde) acceptatie. In die zin is het sektarische karakter toch niet te onderschatten.
Pubers zijn heel makkelijk te beïnvloeden en ik ben er zeker van dat de zwakkere karakters door dit eenrichtingsverkeer worden klaargestoomd voor een volledig antroposofisch leven. Dit houdt natuurlijk ook een continuïteit in voor de Steinerscholen en heel de markt die er achter zit, gezien deze mensen later waarschijnlijk hun kinderen er ook zullen naartoe sturen en ook deel zullen laten uimaken van het alternatieve antroposofische circuit (school, voeding, gezondheidszorg etc.). (…)
De hele discussie is trouwens boeiend, omdat deze bezoeker (die ook absoluut anoniem wil blijven) de steinerschool blijkbaar heel goed kent.
http://antroposofie.wordpress.com/2009/01/13/oud-leerlingen-van-de-steinerschool-vertellen/
Wat niet over het hoofd mag worden gezien, is dat de psychologische beïnvloeding waarover in het citaat sprake is, eveneens mogelijk wordt gemaakt doordat de onderbouwleraar in de steinerschool normaal gesproken minstens zes jaar met de leerlingen meegaat. Dit in combinatie met de autoriteit die van een steinerschoolleraar wordt verwacht, kan zwaar doorwegen op de psychische ontwikkeling van kinderen, omdat er niet alleen een afstand tussen de leraar (de autoriteit) en de kinderen, maar ook tussen de kinderen en de omgeving ontstaat. De gescheiden ouder die verder van de school staat, behoort tot die omgeving en bevindt zich dus op afstand van zijn kind. (De hoogleraar Herman Brutsaert besteedt kort aandacht aan dit probleem in zijn boek School, gezin en welbevinden, Garant 1993)
Eén zo’n schrijnend verhaal van wat de betrokken vader volgens mij terecht sociale deprivatie noemt, is hier te vinden: http://antroposofie.wordpress.com/2009/01/02/informatierecht/
Volgens de vader is die zaak ondertussen helemaal ge-escaleerd.
Iemand anders die hier al eens reageerde en die je wel bekend zal zijn, is Joep Zander. Hij zei het volgende over gescheiden ouders en steinerschool:
(…) Vooral Vrije Scholen hebben, ondanks het antroposofische uitgangspunt dat een kind (al in aanleg) zijn ouders heeft gekozen, de reputatie vaders met gemak te negeren. Dat geldt niet alleen voor de vader van een kind, maar dat kan ook voor iedere andere vader gelden die zich daarover dan weer druk maakt.
Zo kwam het dat dat na drie jaar pogingen te praten van mijn kant en diverse excuses van de schoolleiding dat het allemaal nog steeds niet of zelfs helemaal fout geregeld werd, er besloten werd de communicatie met mij te beëindigen. Nogal vervelend want het is wel de school waar ik 3 keer per week mijn zoon breng en haal. En het was natuurlijk vooral daarom dat ik me zorgen maakte over wat daar gebeurde. De formele reden voor de schoolleiding was dat praten alleen maar tot slechte verhoudingen zou leiden.(…)
http://joepzander.wordpress.com/2007/10/03/vooral-niet-praten/
In ieder geval kan het erin steinerschoolgemeenschappen heftig aan toe gaan: intimidatie, bedreigingen, sociale uitsluiting, enzovoort. Ik neem die mensen die me zo’n verhalen mailen ernstig, dus ook de gescheiden ouders. Ik heb zelf ondervonden hoe ver het kan gaan als ze iemand uit de kring willen.
Ik weet niet of je er iets aan hebt. Mocht ik nog op iets stuiten, laat ik het je weten.
Groet,
Ramon
oenen
jullie overdrijven
Overzicht inhoud boek te vinden op http://antroposofie.wordpress.com/2010/05/18/focus-op-de-steinerschool-inhoud/
Ik ben zelf een oud leerling van de Rudolf Steiner school Haarlem, en moet zeggen dat ik mijn school periode als de meest vreemde ervaring in mijn leven zie.
Leraren die leerlingen met planten en dieren verglijken, de manier van les geven waar ik niks van heb opgestoken en daar de gevolgen van draag, die ik nu probeer goed te maken doormiddel van zelfstudie.Dit is zonder meer de meeste vreemde school ter wereld,Leraren die met leerlingen relaties krijgen ( dit is absoluut niet gelogen, ik zal hier verder geen namen noemen maar ik denk dat iedere leerling uit Haarlem precies weet wat ik bedoel als ik de oude-tuinbouwleraar noem die in zijn camper een leerling van nog geen 18 ontmaagde en dan is dit slechts een van de velen gebeurtenissen op deze los van de aarde geraakte school) het metaalbewerken,tuinbouw,textielbewerken en euritmie dat boven de algemene leerstof wordt gesteld.Voor ieder ander die het beter weet: ik heb mijn hele leven op deze school gezeten dus ik weet waar ik over praat!!!!!!!!!! aan alle ouders met kinderen: doe wat het beste is voor uw kind en zet hem niet op deze school.
Het is precies het gegeven ‘iedereen weet ervan’ dat mij nog steeds meer verbaast dan de feiten op zich. Er is bv. iets geweten over ‘een relatie’ tussen leraar en leerling en ik heb sterk de indruk dat men erin steinerscholen over praat alsof het de gewoonste zaak van de wereld is.
Ik denk dat het laatste hierover nog niet gezegd is. Zie ook het stuk ‘Seksueel misbruik’.
Beste Ramon,
Ik heb het een en ander gelezen en zit in hetzelfde schuitje.
Mijn zoon zit ook op een vrije school en dit is zonder overleg met mij gebeurd.
Ik heb dit juridisch niet tegen kunnen houden omdat de moeder de dagelijkse zorg heeft was dat bij het besluit van de rechter dus doorslaggevend en heeft zij haar zin door kunnen drijven.
Ruim een jaar verder ben ik inmiddels er wel achter dat ik als andere ouder die onze zoon 2x per week naar die school brengt dat ik achter gesteld word.
N.B een school waar ik niet achtersta, en waar mijn kind niet op zijn plaats is, niet of nauwelijks informatie krijg en dus ook niet serieus genomen word.
Het zal er ongetwijfeld mee te maken hebben dat ik mij op de 1e ouderavond kritisch heb uitgelaten en wat vragen heb gesteld onder meer over de euritmie en bepaalde vieringen.
Ik ben nu in de weer met van alles en nog wat en leg mij hier uiteraard niet bij neer.
Ik ben vader en heb recht om te weten hoe het met mijn kind vergaat qua studie enz. toch?
Ik zie dat mijn kind daar niet op zijn plaats is en wil dus proberen daar wat aan te doen.
Ik heb wat passages gelezen uit uw boek en geprobeerd het te bestellen maar kan het nergens vinden.
Mijn vraag is de volgende kan u mij voorzien van een exemplaar.
uiteraard wil ik u daarvoor betalen
Liever nog zou ik met u in contact komen maar ik kan mij voorstellen dat u het druk heeft dan wel daar geen interesse in heeft.
Ik hoop in iedr geval iets van u te horen.
Groetjes van een verontruste vader
Dag Rick,
Ik heb je mijn contactgegevens via mail doorgestuurd, zodat je contact met me kunt opnemen.
Als je je kind van de steiner/vrijeschool wil halen, kan ik je alvast laten weten dat er een precedent is geschapen door een gescheiden vader die via de rechtbank heeft bekomen dat zijn kinderen naar een reguliere school moesten gaan. Er zijn dus mogelijkheden.
Het is begrijpelijk dat mensen hun kinderen niet in een setting zoals de steiner/vrijeschool willen. In Groot-Brittanië hebben wetenschappers in de Guardian er nog op gewezen dat steiner/vrijescholen vanwege hun pseudoetenschappelijkheid even gevaarlijk zijn als creationistische scholen.
Schools of pseudoscience pose a serious threat to education
Als je ‘Focus op de steinerschool’ wilt bestellen, kan dat in een van de winkels van Standaard Boekhandel (klik hier) of via het internet (klik hier).
Mvg,
Ramon