Dat zou een leuke naam zijn voor een organisatie die de verschillende steinerscholen en aanverwante clubs overkoepelt. Die proberen na talrijke berichten over misstanden op allerlei manieren te voorkomen dat ze nog langer het etiket ‘antroposofisch’ krijgen opgeplakt. Kortom: ze maken zich niet meer bekend. Ondergronds gaan heet dat.

Zo zijn er scholen die van naam veranderen en ervoor zorgen dat de link met antroposofie of Rudolf Steiner niet dadelijk zichtbaar is.  Eerder al schrapte zelfs de antroposofische bank Triodos, door sommigen een gevaarlijke club antroposofen uit Zeist genoemd,  antroposofie uit haar statuten. ‘Wij zijn geen antroposofische bank‘, aldus de zaakvoerder van Triodos. Ook de Rudolf Steineracademie heeft zich van de naam van haar boegbeeld gedistantieerd en noemt zich nu Via Libra. De volgende stap is zeggen dat antroposofie en Rudolf Steiner niets met mekaar te maken hebben en dat antroposofische organisaties in feite niet bestaan. ‘Ze doen maar wat’, zoals een steinerschoolleraar in het antroposofisch tijdschrift Vrije Opvoedkunst stelt, blijkt dan uiteindelijk toch te kloppen.

Dat ‘ze doen maar wat’ is ook wat onderwijsinspectie opviel toen ze de Nieuwe School in Culemborg bezochten.

De Inspectie constateerde eerder dat de school op een aantal onderdelen niet aan de wettelijke voorwaarden voldoet. Zo wordt op De Nieuwe School een onderwijsconcept gehanteerd waarbij leerlingen volledige vrijheid hebben om hun eigen activiteiten te bepalen.

Wacht eens even. ‘Ze doen maar wat’ heeft hier betrekking op de leerlingen, terwijl het artikel in Vrije Opvoedkunst over de leraren gaat. In de Nieuwe School hebben kinderen inspraak. Volgens onderwijsinspectie te veel. Waarschijnlijk toch geen steinerschool.

In ieder geval laat de Vereniging van vrijescholen het niet aan haar hart komen en verspreidt onmiddellijk een persbericht dat de Nieuwe School geen vrijeschool is.  Ze beroept zich om dit gegeven te staven zelfs op onderwijsinspectie (nu blijkbaar wel een partner om naar te luisteren). Op de weblog van de Vereniging van vrijescholen staat:

Er is geen relatie tussen de Vereniging van vrijescholen en de Nieuwe School in Culemborg. De Vereniging van vrijescholen erkent de school niet als vrijeschool. De school is in de overleggen tussen ministerie en Vereniging van vrijescholen nooit besproken. Ook heeft de school nooit gebruik gemaakt van een kwaliteitverbetertraject dat door de Vereniging van vrijescholen geïnitieerd is of ondersteund wordt.

In een nieuwsbrief van februari 2008 stelt de Nieuwe School zich nochtans voor als werkende op basis van de antroposofie.

De school is, kort gezegd, ‘een democratische school voor natuurlijk leren op basis van het antroposofische mensbeeld’.

Een school op basis van het antroposofisch mensbeeld. Dat lijkt natuurlijk op het eerste zicht een steinerschool. Maar we zouden ons de vraag kunnen stellen: ‘Wat is een steinerschool nu precies?’ Op de website van de Federatie van Steinerscholen in Vlaanderen kunnen we het volgende lezen (onder visie en missie)

Deze scholen steunen voor hun werking op het (heil)pedagogisch concept ontwikkeld door Rudolf Steiner in het kader van de antroposofie en voortdurend geactualiseerd door dialoog, studie en internationale uitwisseling.

De Nieuwe School valt te catalogeren in deze categorie. Hebben de mainstream media dit ook zo waargenomen? Of zouden die gedacht hebben: ‘Slecht onderwijs, dat moet een steinerschool zijn’. Misschien hebben ze zich gewoon vergist en de Nieuwe School verwisseld met de Werfklas, ook een antroposofisch schooltje.

In Culemborg is sinds 2004 de (uit principe) ongesubsidieerde Staatsvrije Vrijeschool De WerfKlas gevestigd. (bron:wikipedia)

De Werfklas is echter, net zoals de Nieuwe School,  ook niet door de Vereniging van vrijescholen erkend. Ze staat in ieder geval niet in het lijstje van scholen op de site van de vereniging. Officieel is de Werfklas dus geen steinerschool.  Ze zou echter wel steun krijgen van de Stichting Rudolf Steinerpedagogie. Dat staat te lezen op de website van de Werfklas (Klik op nieuwtjes en dan op nieuwsbrief juli 2009).

Een nieuwtje wat nog helemaal vers is: We hebben onlangs gehoord dat de Stichting voor Rudolf Steiner Pedagogie (www.stichtingrsp.nl) ons graag wil helpen. Dat doet zij door als ANBI-instelling giften mogelijk te maken die belastingaftrekbaar zijn. Zo zijn we onlangs door hen gesteund in het financieel mogelijk maken van professionele hulp bij de kinderbespreking.

Conclusie: het is niet omdat de steinerschoolverbonden een school niet erkennen als steinerschool, het geen steinerschool is. Soms is het veiliger om sommige scholen niet in de gelederen op te nemen. In Duitsland kan men daarover meespreken. Toen acht steinerschoolleraren van een steinerschool in Kempten zich voor de rechtbank moesten komen verantwoorden voor het toebrengen van slagen en verwondingen, was de reactie van de Bund der Waldorfschulen dat ze de school niet hebben erkend als een (steiner) waldorfschool. De school draagt echter wel die naam.

Het is natuurlijk wel gemakkelijk om ergens onderuit te komen: ‘Wij hebben er niks mee te maken’.

Een jaar en half geleden deed echter het nieuws al de ronde dat de Nieuwe School in Culemborg een nieuw soort vrijeschool zou worden. Misschien is het een strategie van de steinerscholen: eerst een school een paar jaar laten draaien en wanneer het goed gaat, lijf je ze in. Wanneer het slecht gaat en onderwijsinspectie of de pers erop uitkomen, ken je de school niet. In het geval Culemborg geef ik de Vereniging van vrijescholen het voordeel van de twijfel.

Print Friendly