Koen Declercq en Frank Verboven van het Centrum voor Economische Studiën van de K.U. Leuven hebben aan de hand van cijfers m.b.t. de periode 2001-2007 onderzocht welke slaagkansen universiteitsstudenten hebben (1). Het interessante aan dit onderzoek is dat ze dat hebben gedaan volgens de studierichting die de studenten in het secundair onderwijs hebben gevolgd. Het is een beetje een open deur, maar van alle richtingen in het ASO (Algemeen Secundair Onderwijs) is de richting Steinerpedagogie met een slaagpercentage van minder dan 25% voor eerstejaarsstudenten de slechtste leerling van de klas. Uitblinker is de richting ‘Grieks-Wiskunde’ met een slaagpercentage van maar liefst 77%.
De onderzoekers komen tot de conclusie dat de problemen niet worden opgelost door een jaartje te dubbelen.
We besluiten hieruit dat de selectie van studenten voornamelijk in het eerste jaar gebeurt, en dat de problemen van niet-geslaagde studenten in het eerste jaar blijven doorwerken in het volgende jaar.
Benieuwd wat men in steinerschoolse hoek van dit onderzoek vindt. De tendens is meestal zo dat wanneer er een onderzoek uitkomt waaruit blijkt dat steinerscholen ondermaats zijn, er wordt verwezen naar de toekomst. In de strekking van: ‘We zullen dan nog wel eens zien’ (later als ik groot ben?).
Dat was zo toen in Nederland in 2007 het rapport zwakke en zeer zwakke vrijescholenbasisonderwijs (steinerscholen) verscheen. Steineradepten kwamen dan met de bekende mantra: ‘Naargelang de leerlingen ouder worden maken ze meer progressie. Ze zetten de achterstand dan om in een voorsprong’. Larie en apekool. En het was niet anders toen in 2009, eveneens in Nederland, uit wetenschappelijk onderzoek bleek dat leerlingen basisonderwijs in steinerscholen een achterstand oplopen die ze in het middelbaar onderwijs niet meer inhalen (zie Ondermaatse elite). Ze beginnen dus met een achterstand aan de hogeschool of unief. Ik schreef daar iets over in ‘Werkschuw tuig‘, waarop Lieven Debrouwere deze reactie gaf:
Je kunt de resultaten van zo’n wetenschappelijk onderzoek dus dramatiseren, of je kunt zeggen: steinerschoolleerlingen lopen op wiskundig vlak inderdaad een achterstand op, maar in plaats daarvan hebben ze wel de vaardigheden ontwikkeld om – zo ze dat willen – die achterstand weg te werken en om te zetten in een voorsprong. En zolang ik geen wetenschappelijk onderzoek onder ogen krijg, waaruit duidelijk blijkt dat steinerschoolleerlingen er aan de hogeschool of universiteit niks van bakken, blijf ik bij dat beeld van een aanvankelijke achterstand die nadien omgezet wordt in een voorsprong. Reculer pour mieux sauter, zo zou je de steinerschoolfilosofie kunnen samenvatten.
Achteruit stappen om beter te springen, zegt Lieven. Het ziet ernaar uit dat er te ver achteruit wordt gestapt en de sprong mislukt. Dat liet ik ook weten.
Er is nu dat onderzoek van Steenbergen waaruit blijkt dat steinerschoolleerlingen een achterstand oplopen, waarop je reageert door te verwijzen naar iets dat buiten de steinerschool ligt, namelijk dat volgens jou steinerschoolleerlingen de opgelopen achterstand in het hoger onderwijs nog goedmaken.
Ik heb toch nog wat gevonden dat een ander beeld geeft.Zie Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Vrijeschoolonderwijs#cite_note-0
(…) Op kennisgebied hinken de steinerscholen achterop: de slaagcijfers in het hoger onderwijs zijn lager. Leerlingen van steinerscholen kiezen in hun vervolgopleiding meer dan gemiddeld voor een alfa-richting, zoals rechten of psychologie. Het aantal leerlingen dat kiest voor een vervolgopleiding in de beta-richting ligt juist lager. [1]
[1] Schepers, C. Het verloop van de hogere studies van voormalige leerlingen van de steinerschool – Eindverhandeling, 2002 (…)
En volgens een in 2008 uitgevoerd longitudinaal onderzoek blijkt overigens dat meer dan de helft van de steinerschoolleerlingen die in 2008 afstudeerden aan een steinerschool in de werkloosheid terechtkwamen, dus niet voortstudeerden en ook geen werk hadden. Het waren er 91. Dat is veel, want er zijn in België maar zes steinerscholen waar ze een zesde middelbaar hebben. Het gaat over 91 leerlingen uit slechts zes klassen.
http://vdab.be/trends/schoolverlaters/schoolv2008.pdf
http://vdab.be/trends/schoolverlaters_2008/gegevens/22354/t_vla.htmWar denk je daarvan? Die cijfers zijn ontleend aan inschrijvingen bij de VDAB. Dat zijn dus ‘naakte’ cijfers.
En dan is er nu weer dat onderzoek gedaan aan de Universiteit van Leuven. Reculer pour mieux sauter? Meer dan de helft van de steinerschoolleerlingen studeert na het middelbaar niet verder. Degenen die wel voortstuderen hebben een slaagkans van minder dan 50% aan een hogeschool en minder dan 25% aan een universiteit.
Gerelateerd:
http://vdab.be/trends/schoolverlaters/schoolv2008.pdf
http://vdab.be/trends/schoolverlaters_2008/gegevens/22354/t_vla.htm
Kwaliteit onderwijs Nederlandse steinerscholen 2007 ( pdf)
Vergelijkend onderzoek steinerscholen en reguliere scholen – H. Steenbergen (pdf)
Voetnoot:
(1) Onderzoek gefinancierd door de Interuniversitaire Attractiepool (IUAP) van Federaal Wetenschapsbeleid (P5/26).
En ik behoorde tot de 75% die niet slaagde aan de univ…
Echter wel tot de minder dan 50% die slaagde aan de hogeschool. Met de vingers in de neus en net geen grote onderscheiding.
Chanceke waarschijnlijk.
Vraag blijft of ik mijn kinderen in diezelfde statistieken wil laten opnemen.
Beste Ramon,
Ik vind dat uw boek de titel ‘Een uiterst negatieve blik op de Steinerschool’ had moeten heten. Want het grootste deel van wat u uitkraamt gebeurt eveneens op andere scholen. Ik wil u gewoon vertellen dat elke Steinerschool anders werkt. Ik vind het dan ook uiterst incorrect dat u telkens alle steinerscholen neerhaalt. Moeten, elke keer wanneer er iets verkeerd gaat in het traditioneel onderwijs, alle katholieke en staatsscholen ook in de negatieve kijker te komen staan? Want ik vind dat u dat nu suggereert met deze website.
Ik zit in het vijfde middelbaar van de Steinerschool Antwerpen. Ik heb vorig schooljaar de overschakeling gemaakt van het katholiek onderwijs, de richting Latijn Optie Wiskunde naar het Steineronderwijs en dit deed ik absoluut niet omdat ik niet meer kon volgen in de les. Integendeel, ziet u, een aantal jaren geleden werd er de stempel ‘hoofbegaafd’ op mijn hoofd geplakt en ben ik een jaartje overgeslaan. Ik heb nooit last gehad van ook maar enige achterstand op school, integendeel ik ben altijd bij de top 3 van elke klas geweest. Zelfs in de richting Latijn Optie Wiskunde t.e.m. het laatste jaar dat ik deze richting volgde. Maar ondanks heel hoge cijfers (gemiddeld alles rond de 80 à 90 procent) had ik toch het gevoel dat ik niet volledig ontwikkeld werd daar. Alles ging maar om leerstof inslikken en inslikken en nergens om het op een creatieve manier te verwerken. Goed, nu zou u kunnen zeggen ‘Je hebt toch vakken als PO en MO?’ Wel, deze vakken stellen op een katholieke school niets voor dan een opvul-uur voor de inspectie en deze vakken verdwijnen allemaal na het derde middelbaar in de ASO-richtingen.
Ik heb individueel de stap gezet om naar de Steinerschool te gaan. Ik werd schoolmoe door het traditioneel onderwijs. Ik las over methodeonderwijs in Knack en was meteen gemotiveerd om eens een kijkje te gaan nemen op een Steinerschool. Zo ben ik beland op de Steinerschool van Antwerpen. En telkens opnieuw ben ik gemotiveerd om weer naar school te gaan omdat ik op andere manieren verrijkt wordt. Het is pas vorig schooljaar dat ik heb leren zingen en tekenen. Het is pas sinds vorig school jaar dat mijn mening telt in de klas. Het is pas sinds vorig schooljaar dat ik jaarwerken heb leren maken. En op deze manier kan ik nog wel een tijdje verdergaan, beste Ramon. Sinds ik op de Steinerschool zit, voel ik me pas goed in mijn vel en het is daardoor dat ik elke morgen met plezier om 6.00u opsta om op tijd in Antwerpen te geraken.
Dus, uw onderzoeken kunnen mij eigenlijk gestolen worden. De vuile was van de Steinerschool buitenhangen, vind zelfs ik, als meisje van 15 jaar, zeer onvolwassen. Ik denk dat vele mijn mening hierin delen.
Ik voel me goed in mijn vel op de Steinerschool, ik wordt tenminste op andere manieren uitgedaagd en ik heb hele nieuwe, kunstgerichtere talenten van mezelf ontdekt.
Naar mijn mening geven Steinerscholen een bredere educatie. Ze verrijken je intelligentie, je spraakvermogen en je kunstgerichte talenten. Kan een onderwijs nog ruimer zijn? Ik denk het niet.
Wie weet wordt ik wel chirurge, tolk of ingenieur? Ik weet dat ik zou slagen in alles wat ik doe omdat ik heb leren leren met passie op de Steinerschool en niet met een afgunst zoals in het traditioneel onderwijs.
Trouwens verschiet er niet van als je me over een aantal jaren terugvind als modeontwerpster! Dit talent ben ik volop aan het ontwikkelen door mijn eindwerk, iets waar ik op een andere school nog nooit over had nagedacht.
Beste Ramon, ik hoop dat u eens twee keer bij uzelf nadenkt. Wat is er met je gebeurt waardoor je steeds zo slechts spreekt over Steinerscholen? Vanuit persoonlijke frustratie mensen aanzetten om steinerscholen te haten is niet bepaald de beste therapie.
Laat iedereen toch doen wat hij wil. Ik hou van de Steinerschool en ik weet dat de Steinerschool ook houdt van mij.
Louise Stessens
Dag Louise,
Het is goed dat jij tevreden bent op je school. Ik wil toch een en ander opmerken.
Mijn boek betitel ik zelf als schotschrift, wat dus al aangeeft dat het om scherpe kritiek gaat. Maar ik vraag me af of je het wel gelezen hebt? Anders kan je er moeilijk commentaar op geven, niet?
Over dat steinerscholen hetzelfde werken. Steinerscholen werken wereldwijd volgens hetzelfde curriculum dat is gebaseerd op de inzichten van Rudolf Steiner. De scholen zijn op papier wel autonoom, maar als je bij jou op school gewoon even aan meneer Govaerts vraagt of de Federatie van Steinerscholen (waarvoor hij werkt) haar scholen programmeert of niet en hij daarop wil antwoorden, kunnen wij verder praten. 😉
Op Wikipedia vind je een verwijzing (met bronvermelding) http://en.wikipedia.org/wiki/Waldorf_education
(…) Though most Waldorf schools are autonomous institutions not required to follow a prescribed curriculum, there are widely-agreed guidelines for the Waldorf curriculum [37][38][39], supported by the schools’ common principles.(…)
[37] Martyn Rawson and Tobias Richter, The Educational Tasks and Content of the Steiner Waldorf Curriculum,
[38] E. A. Karl Stockmeyer, Rudolf Steiner’s Curriculum for Waldorf Schools, Steiner Schools Fellowship, 1985
[39] Rena Upitis, In praise of romance
Dan je motivatie om naar de steinerschool te gaan. Ik begrijp die niet helemaal. Als ik goed lees komt het erop neer dat je in het reguliere onderwijs een gemis voelde. Je noemt een gebrek aan creatieve verwerking van leerstof. Je werd schoolmoe. Het gewone onderwijs was dus te zwaar voor je, anders zou je er niet moe van worden. Lag dat niet aan de richting die je volgde (te cognitief) en heb je dan nooit gedacht aan kunstonderwijs? Ik ken scholen met een kunstrichting waar de steinerscholen in de verste verte nog niet aan tippen.
Dat je in de steinerschool niet moe wordt, kan ik best begrijpen. Je ziet toch ook de cijfers die ik hierboven weergeef? Er wordt niet veel gepresteerd.
Het zijn trouwens niet mijn onderzoeken die ik hierboven aanhaal, maar wel mijn bronnen.
Dat steinerscholen voor sommige leerlingen kunstzinnige vermogens helpen opwekken wil ik best geloven en dat je er mooi kunt leren praten ook. Dat de steinerschool de intelligentie verrijkt lijkt me sterk: ik ken namelijk nogal wat oud-leerlingen (waaronder mijn eigen kinderen) die na de steinerschool te hebben verlaten om over te schakelen op regulier onderwijs na een jaar of twee een stijging van hun IQ hadden. Bovendien is er dat onderzoek van Hilde Steenbergen:
Lager intelligentieniveau
(…) Leerlingen op Vrije scholen komen relatief vaak uit gezinnen met een hogere sociaal-economische achtergrond. ‘Op basis daarvan wordt vaak aangenomen dat ze uit taalrijke gezinnen komen en dus een voorsprong hebben op dit gebied’, aldus Steenbergen. ‘Dit blijkt niet het geval te zijn. Ze scoren nagenoeg gelijk op verbale intelligentie en zelfs significant lager als het gaat om symbolische intelligentie.’ Dit betekent volgens Steenbergen dat kinderen met een hogere sociaal-economische achtergrond vaker kiezen voor de Vrije school als het gymnasium niet haalbaar lijkt.(…) http://www.rug.nl/corporate/nieuws/archief/archief2009/persberichten/028_09
Ik hoop dat je je dromen mag waarmaken en dat je kan worden wat je graag wilt worden.
En ik denk wel meer dan twee keer bij mezelf na. Gefrustreerd ben ik niet, hoor. Ik breng alleen een en ander in kaart m.b.t. steinerscholen. Ondertussen groeit het aantal lezers van deze site almaar aan.
En iedereen laten doen wat hij wil, ligt nogal moeilijk. Er lopen op onze aarde nogal wat ontspoorde mensen rond. Als we die laten doen wat ze willen, weet ik niet of het nog veilig is om buiten te komen.
Zolang steinerscholen met gemeenschapsgeld (ons geld) werken, zullen ze moeten accepteren dat de gemeenschap (wij dus)commentaar geeft op de werking. Zelfs als de steinerschool privé zou gaan ontkomen ze niet aan controle. Dat is een onderdeel van hoe de samenleving werkt (afspraken die wij onderling maken).
De steinerschool houdt niet van jou, want het is een school. Er zijn, als je geluk hebt, binnen die school mensen die van je houden. Ik hoop dat voor jou en ook dat het echt is. Steinerschoolleraren krijgen namelijk advies om bepaalde gevoelens bij hun leerlingen op te wekken. Dit komt uit een handboek waarin richtlijnen voor steinerschoolleraren staan:
(…) Laat je vertrek zo emotioneel mogelijk geladen zijn, maar je kan hen vertellen [nvdr de leerlingen] ‘Ik ga jullie allemaal verschrikkelijk missen en ik zal altijd aan jullie denken. Wees zo goed als je kunt voor je nieuwe leraar’ (een paar tranen op dit moment zou goed uitkomen)(…).
Uit: A Handbook for Waldorf Class Teachers, K. Avison, Steiner Waldorf Fellowship 2007
Het spijt me, maar ik verzin het echt niet. Je kan dat betreuren of er boos om worden en vinden dat ik niet zo’n website als deze mag publiceren. Dat is je goed recht. Bedankt voor je reactie.
Vriendelijke groet,
Ramon
nooit universiteit geprobeerd na steinerschool, wel mijn weg gevonden in het leven, Er is meer dan cognitieve kennis te kunnen reproduceren. Eventueel onderzoek zou kunnen aantonen dat vele ex teinerleerlingen het niet op de univ. halen maar wel in zeer veel andere takken van de samenleving (sociaal artistiek ondernemend,…)
Er kunnen allerlei zaken worden onderzocht waaruit zou kunnen blijken dat steinerschoolleerlingen algemeen genomen toch hun plaats in de samenleving vinden. En men zou dan ook kunnen onderzoeken of dat ondanks of dankzij de steinerschool is.
Maar hoewel speculeren op eventueel toekomstig onderzoek wel enige hoop kan creëren, verkies ik om conclusies te trekken of te discussiëren nog altijd onderzoek dat effectief heeft plaatsgevonden. Anders wordt het zo een dataloze discussie. Al in de lagere school wordt kinderen geleerd dat wanneer er zich een vraagstuk/probleemstelling voordoet, men de gegevens (data) moet ordenen om tot een oplossing te komen.
Goed om te horen dat je je weg hebt gevonden (ik ga ervan uit dat je bedoelt dat het je goed gaat 😉 ). Er zijn er ook die niet dat geluk hebben.
Deze week reageerde hier nog een andere oud-leerling van de steinerschool die blijkbaar op zijn weg nog last had van de tijd in de steinerschool. Verder staan op deze site genoeg gelijkaardige getuigenissen.
Dat er meer is dan verstandelijke kennis reproduceren is me wel duidelijk. Maar als scholen zich voornamelijk met dat ‘meer’ gaan bezighouden i.p.v. aan kennisoverdracht te doen, kan ik dat bezwaarlijk nog een school noemen.
Cognitie is overigens geen vies woord om bang van te zijn. Je gebruikt het hier volgens mij in de zin van verstandelijk of intellectueel, terwijl cognitie echt wel veel ruimer is dan dat: het omvat zowat het hele leerproces. Als een school daar wantrouwig tegenover staat, mogen daar wel vragen bij worden gesteld, niet?
Beste Louise en Ramon,
Ikzelf zit sinds de 10de klas in de steinerschool van Leuven en zit nu in het laatste jaar, daarvoor volgde ik de richting Latijn aan een erg klassiek en katholiek college. Wat ik vooral uit jullie discussie haal, is dat jullie beide gelijk hebben, maar alle twee nogal zwart-wit denken. Louise, jij verheerlijkt de Steinerschool (deed ik ook toen ik er pas zat, maar heb nu ook de duistere kantjes van het Steineronderwijs leren kennen) en Ramon, je maakt de Steinerschool op bepaalde vlakken echt zwart.
Zoals Louise aankaart zou men inderdaad op het traditioneel onderwijs nog véél meer kritiek kunnen geven. Ikzelf heb op Freinet, Steiner en traditioneel gezeten en heb zo een goed beeld gekregen over de manier van lesgeven. In het katholiek onderwijs is het inderdaad zo dat slechts het cognitieve ontwikkeld wordt en er zeker daar een sociale en creatieve achterstand wordt ontwikkeld. Dat je schoolmoe kan worden zonder dat je richting ’te moeilijk’ voor je is, spreekt vanzelf! Je zou het traditioneel onderwijs na-aperij en een monoloog van de leerkracht kunnen noemen (hierop zijn natuurlijk ook een hoop uitzonderingen). Het is de grootste zever die ik ooit over schoolmoeheid heb gehoord, dat men schoolmoe wordt omdat men de richting niet aan kan! Schoolmoe worden heeft veeleer te maken met het niet meer inzien van het nut om naar school te gaan, met niet meer gemotiveerd te zijn om lessen te leren, met het bekritiseren van de uiteindelijk ontwikkeling die de fixatie op cognitieve vakken geeft. Ik leer veel meer buiten school dan op school, is een zin die ook ik vaak in de mond neem. Er zijn zelfs mensen die schoolmoe worden juist omdat hun richting veel te gemakkelijk voor hun is en hun niet uitdaagt om creatief te zijn! Gebrek aan uitdaging, dat is een belangrijke factor van schoolmoeheid.
Dat op de steinerschool het cognitieve ook ontwikkelt wordt is natuurlijk vanzelfsprekend. De vraag is gewoon waar men het evenwicht zoekt. In dat opzicht Louise, kan je niet onder stoelen of banken schuiven dat leerlingen uit de steinerpedagogie achterstand hebben op cognitief vlak, in vergelijking met andere ASO-richtingen weliswaar. Je doet precies alsof de Steinerscholen perfect zijn, “hoe kan onderijs nog breder zijn?”, zeg je.
Nu mijn iets genuanceerdere kritiek op steinerpedagogie, dan die van Ramon. Ik vind dat Steinerscholen een serieuze sprong voor hebben op traditionele scholen als het over ALGEMEEN SECUNDAIR ONDERWIJS, met de nadruk op algemeen, hebben. Ik vind ook dat steinerleerlingen doorgaans meer open staan voor mensen die wat anders denken dan mensen voorwie merkkledij en make-up en gamen het belangrijkste is.
Wat ik wel vind is dat er grondige veranderingen mogen komen in het steineronderwijs. Steinerleerkrachten vind de leer van Steiner heilig, hij heeft altijd gelijk, denk maar de kwestie cultuurgeschiedenis versus wetenschappelijke geschiedenis. Ze zijn verschrikkelijk ouderwets op bepaalde vlakken, blijven hangen aan het oorspronkelijke idee van Steiner, zoals met linkshandigen, het paradijsspel, het vasthouden en oude waarden en tradities. Als ik les krijg van bepaalde leerkrachten, komt het vaak over alsof het een wetenschappelijk onderzocht en onderbouwd feit is dat Rudolf Steiner een helderziende was! Dat krullen mijn tenen zich op, want ik ben overtuigd atheïst en geloof niet in uitgesproken helderziendheid, sorry.
Ik vind veel ideeën uit de steinerpedagogie goed, maar alsjeblieft, met een versie van deze tijd. Waar ik ook een hekel aan krijgen binnen de antroposofische gemeenschap, is de sektarische eigenschap ook je leven buiten de school te willen beïnvloeden. In de kleuterklas bijvoorbeeld, lijkt het bijna alsof de school de opvoeding wilt overnemen van de ouders (want zij voeden beter op, want zij hebben gelijk). In de bovenbouw komt het vaak voor dat leerkrachten zich letterlijk gaan bemoeien met wat leerlingen buiten het school doen, zo werd onlangs bij ons op de ouderavond besproken dat we te veel op café zouden gaan, zo werden al meermaals strafstudie uitgedeeld voor feiten die zich na de schooluren afspeelden, enz…
Gegroet,
Hannese
Dag Hannes,
Bedankt voor je uitgebreide reactie en de manier waarop je reageert. Ik ben er heel blij mee. Zelfs al vind ik dat je soms (dus niet vaak) wel wat kort door de bocht gaat. Bijvoorbeeld als je vindt dat ik zwart-wit denk. Je kan niet in mijn hoofd kijken, of wel? 😉 Ik vermoed dat je bedoelt dat ik een en ander zwart-wit voorstel?
Wat je niet hebt verteld en wat mij wel interesseert, is waarom je bent overgeschakeld naar steineronderwijs? Schoolmoe? Niet meer meekunnen in regulier ASO? Nood aan meer kunstonderwijs? …?
Als je basisonderwijs en de eerste drie jaar van het middelbaar in een school hebt doorlopen waar men geijkte methodes gebruikt, heb je natuurlijk het ergste van de steinerschool ‘gemist’: namelijk de onderbouw. Daar heb ik het in de meeste gevallen over (zie ook het meest recente bericht ‘Impuls boekbespreking’, waarin de recensent aangeeft dat ik het vooral over de onderbouw heb). In het middelbaar steineronderwijs lopen nog redelijk wat mensen rond die uit het reguliere onderwijs komen en bijgevolg niet zo sterk zijn doordrongen van Steiners ‘geesteswetenschap’, maar op de een of andere manier proberen om waanzin uit de klas te houden doordat ze zelf ooit een wetenschappelijke vorming hebben genoten. Het is niet altijd een garantie, maar het helpt soms wel. Om maar te zeggen dat de echte die-hard (antroposofen) steinerpedagogen een verdieping lager zitten dan waar jij zit. Je geeft trouwens zelf al aan dat voor steinerschoolleerkrachten Steiner heilig is.
Nu vind ik wel dat je het reguliere onderwijs ook nogal zwart-wit voorstelt. Niet alleen het cognitieve wordt er ontwikkeld, hoor. En dat van die sociale en creatieve achterstand? Misschien kan het in het regulier onderwijs inderdaad beter wat betreft samenhang in de schoolgemeenschap.
Maar in de steinerschool is het sociale en creatieve vaak toch niet meer dan schijn? Je geeft zelf al het sektarische aan. Sektarisme is asociaal zijn ten top. En het zogenaamde creatieve imago van de steinerschool heeft ze volgens mij niet aan creatief onderwijs op zich te danken, maar aan het feit dat een aantal kunstzinnige mensen hun eveneens kunstzinnige kinderen naar de steinerschool sturen. Dan krijg je vanzelf mooie werkstukken. Als leerlingen die al zelf hebben gemaakt, want ik heb zelf lang genoeg in steinerschoolmiddens vertoefd om te weten dat heel wat werken door ouders worden gemaakt. Dat blijkt ook uit sommige reacties die op deze site te lezen zijn. Er is een verschil tussen kunstwerken produceren en creatief bezig zijn. Dat hoef ik iemand zoals jij, die blijkbaar een kritisch oog heeft, toch niet te vertellen?
Wat de ‘zever’ over schoolmoeheid betreft. De richting waarin men zit, de prestatiedruk die dat met zich meebrengt en het feit dat men dit niet aankan, kan wel degelijk een factor zijn die schoolmoeheid veroorzaakt. je kan op de site van de KUL nalezen wat zoals de verschillende oorzaken zijn.
https://www.kuleuven.be/algdid/difdyn1.php3?klikt=cmaps5tmo31-02&gr=1&studnr=
Je kan dus wel degelijk schoolmoe worden doordat je niet kan volgen. Maar je hebt ook gelijk: te gemakkelijk is ook een niet te veronachtzamen factor.
Beste Hannes, wat me wel een beetje tegen de borst stuit, is wat je daar zegt over dat je vindt ‘dat steinerschoolleerlingen meer open staan voor mensen die wat anders denken dan mensen voor wie merkkledij en make-up en gamen het belangrijkste is’.
Je vergelijkt appels met peren. Als je bijvoorbeeld steinerschoolleerlingen die de steinerschool het allerbelangrijkste vinden zou vergelijken met mensen voor wie merkkledij en make-up en gamen het belangrijkste is, krijg je een betere vergelijking (vanwege het belangrijkste). Wat openheid betreft, denk ik dat je heel weinig verschil gaat zien.
Een voorbeeld: als ik jouw school passeer terwijl het pauze is, krijg ik al meer dan drie jaar lang scheldwoorden te horen. Ik heb in zo’n situatie twee keer geprobeerd om in gesprek te komen met enerzijds opvoeders en anderzijds betrokken leerlingen. Dit om te proberen uit te leggen dat mijn kritiek gerust mag gepareerd worden, op een volwassen manier. Reactie: nihil.
Daarom dat ik jouw openlijke reactie zo op prijs stel. Je bent leerling van die school en toont dat het ook anders kan. Er is nog hoop voor de steinerschoolbeweging 🙂 Maar alle gekheid op een stokje. Vind jij het niet vreemd dat de steinerschoobeweging geen kik geeft als ze in een bekend onderwijstijdschrift door middel van mijn boek kritiek krijgt? Ook hier op de site zijn het meestal leerlingen die iets bevestigen of tegenspreken.
Nog dit: ik vind in de steinerpedagogiek ook ideeën die, mits eigentijds toegepast, hun waarde hebben. Steiner was niet dom en heeft heel wat bestaande zaken uit het gewone onderwijs aan zijn achterban (die geen bronnen vroegen, want alles bleek uit de Akasha te komen) verkocht als zijnde zijn inzichten (H.Zander, Anthroposophie in Deutschland). Die worden nu op hun beurt, als ik lerarenopleiders mag geloven, mondjesmaat weer ingepikt door regulier onderwijs. En zo blijven steinerscholen achter de feiten aanhollen.
Mocht je me ooit tegenkomen in de dreef (of elders) mag je me gerust aanspreken (als je me herkent tenminste). Ik wil met plezier met je van gedachten wisselen.
Vriendelijke groet,
Ramon
Beste Ramon
Ik wil nog even enkele zaken kwijt voor ik deze kwestie afsluit. Ik wil u er gewoon even op attent maken dat ik slechts een meisje van 15 jaar ben.
Het feit dat een meisje van zulke leeftijd op een site die (als ik dit zo mag verwoorden) tegen steinerscholen gericht is, een reactie plaatst naar een volwassene toe, vind ik persoonlijk een blijk van durf en intelligentie.
Ik vind uw antwoord hierop trouwens nogal neerhalend. Het is niet omdat u geen hoop meer heeft in steinerscholen dat andere mensen hier geen hoop meer in vinden. Ik ben het met u akkoord over het feit dat u steinerscholen bekritiseert. Maar ik vind het ook fout dat u zegt dat je als steinerschoolleerling op het cognitieve vlak tekort komt. Het is niet omdat je minder input krijgt op specifieke vlakken (zoals louter wiskundige richtingen of louter talen richtingen in de 3de graad) dat er ook minder output is. Als ik de leerstof enkel cognitief bekijk en bekijk zoals de gemiddelde leerling van mijn leeftijd dit doet, zou ik inderdaad minder leren dan de gemiddelde HOGE ASO-richting (vooral wetenschappelijke richtingen). Maar in mijn steinerschool bestaat er nog zoiets als ‘verdieping’. Ik krijg extra opdrachten, ik krijg andere opdrachten omdat mijn honger naar kennis (net zoals Rudolf Steiner die had) zeer groot is. Ik neem zelf initiatief, ik leer zelf naar mensen toe stappen. Ik kom er voor uit dat ik een leergierige streber ben zonder bekeken te worden als een buitenbeentje.
Ik heb zelf gekozen om naar een steinerschool te gaan. Het feit dat ik op mijn 14 jaar zelf zo’n keuze maak terwijl mijn ouders nauwelijks iets van het systeem kenden, vertelt ook al iets over mezelf. Vanaf dat moment was ik in staat mijn eigen keuzes te maken. Ik heb hierzelf voor gekozen en ik heb leren leven met de nadelen die het met zich meebrengt. Ik ben zelfstandig. Ik hoor niet meer bij de typische kudde van jongeren, waar heel veel leerlingen uit mijn vorige school, wel bij hoorden. Ik ben een individu, en meer nog, ik uit me ook zo. Ik zit op de steinerschool als een individu en niet als iemand uit de 1600 leerlingen op een andere school. En ik kan u trouwens vertellen dat leerlingen van de steinerschool zich wel op andere vlakken goed bezig houden met het schoolleven. Zo is Timur Michelaschvili, een leerling van mijn klas, voorzitter van de Vlaamse Scholieren Koepel, zeg maar de overkoepelende leerlingenraad van Vlaanderen. Gek toch dat hij voor de tweede maal verkozen werd door de andere leden, nietwaar? Hij is uiterst intelligent. En het feit dat deze jongeman vloeiend Nederlands, Frans, Engels, Duits en Russisch spreekt is uiteraard geen uiten van kennis volgens u. “Neen, leerlingen uit een steinerschool presteren niet veel.”
Het opvallendste aan uw antwoord vond ik dan ook dat u inging op de dingen waar u iets negatiefs uit kon halen. Heeft u iets gezegd over mijn hoogbegaafdheid (die overigens als ‘zelfstandig’ hoogbegaafd benoemd wordt. De meest ‘normale’ vorm van hoogbegaafdheid waarbij men acht dat de persoon die dit bezit op een zelfstandige manier, met normale sociale contacten en spontaniteit het zal maken in het leven). Hebt u iets gezegd over het gevoel waarmee ik nu rond loop? Neen, u zegt enkel ‘Een school kan niet van je houden.’ U antwoordt louter droog en nuchter op het beeld dat ik u geef door het af te kraken en te zeggen dat het niet kan. U geraakt verkneld in een kluwe van uw eigen frustraties en uw eigen denkpatronen. U denkt in stereotypen.
Dit vind ik heel jammer. Onze meningen botsen en mij zal u niet kunnen overhalen (als dat al de bedoeling was), of beïnvloeden met uw praatjes en onderzoeken. Bedankt voor je reactie in ieder geval.
Met vriendelijke groet
Louise Stessens
Dag Louise,
Als ik je reacties zo lees, begrijp ik niet goed dat je ze begint met ‘Beste’ en beëindigt met ‘Met vriendelijke groet’.
Over je klasgenoot Timur kan ik, nadat ik een en ander van hem heb gelezen, niet veel meer zeggen dan dat hij gewoon het programma van de steinerschool vertegenwoordigt. Bijvoorbeeld hier: http://www.stampmedia.be/?p=12092
Eén succesvolle leerling van een steinerschool (voorzitter van de Scholierenkoepel) maakt de achterstanden die vele anderen oplopen niet goed.
Maar goed: de steinerscholen hebben iemand aan het hoofd van de Scholierenkoepel en iemand aan het hoofd van het Overleg Kleine Onderwijsverstrekkers (OKO) en in de Vlaamse Onderwijsraad. Moeten we nu dus de wantoestanden en het onderpresteren in steinerscholen dus maar vergeten?
Ik dacht het niet.
Wat je reactie als 15-jarige betreft: ik houd daar rekening mee.
Om nog even terug te komen op een vorige reactie aan jou (van 11/11/2010). Ik schreef toen:
(…) Steinerscholen werken wereldwijd volgens hetzelfde curriculum dat is gebaseerd op de inzichten van Rudolf Steiner. De scholen zijn op papier wel autonoom, maar als je bij jou op school gewoon even aan meneer Govaerts vraagt of de Federatie van Steinerscholen (waarvoor hij werkt) haar scholen programmeert of niet en hij daarop wil antwoorden, kunnen wij verder praten. 😉 (…) http://antroposofie.wordpress.com/2010/11/05/slaagkansen-universiteit/#comment-3274
Heb je het gevraagd aan meneer Govaerts?
Dag Louise,
Een deugddoende bijdrage van je.
Het lijkt wel of er in dit web een hongerige spin zit te wachten op ieder beetje licht om het dan grondig uit te zuigen. Beeldspraak natuurlijk. Maar ik denk dat het dicht bij de realiteit komt. Laat het niet aan je komen.
Aja
Beste lezers,
de auteur van deze website censureert. Alles wat niet in zijn kraam past haalt hij gewoon weg.
Het is echt niet de moeite om te reageren op deze weblogs.
Aja
Man man man!!!
Wordt eens wakker allemaal!
Ramon, ik begrijp je frustratie.
Ik heb die frustratie ook.
Mijn ex-vrouw, en daarom ook mijn ex, is ver-Steinerd.
Heb dan 4 jaar gevochten om mijn kinderen te redden die niet zelf hadden gekozen voor een Steinerschool.
En uiteindelijk ben ik blij!
Louise, jij bent een knappe jongedame die zeer bewust heeft gekozen.
Met alle begrip voor je argumenten, maar bedenk dat de overgrote meerderheid van de Steinerstudenten dat niet heeft.
Zij zijn er door hun ouders in ‘geplaatst’ en weten niet beter.
Pas als ze op hun eigen benen moeten staan komen de tekorten op bepaalde vlakken boven waar ze de rest van hun leven vaak door gehypotheceerd blijven.
En dat is jammer.
Je hebt als kind, als jongere, maar één keer de kans in je leven om een degelijke ‘basisopleiding’ te krijgen, waar en hoe dan ook.
Dat is dan ook de plicht van elke school, ongeacht van welke strekking.
Het is dan ook misdadig, vind ik, dat je dat als eender welke school niet ter harte neemt.
Ideaal bestaat niet, nergens.
Maar er is wel beter dan Steiner.
Dan heb ik het niet over het feit dat Rudolf Steiner geen wijs man zou geweest zijn maar wel over het feit dat de steinerleerkrachten van nu blindelings de steinerfilosofie volgen die allang achterhaald is.
Wij en onze kinderen leven hier en nu, in 2012.
Niet meer hoog in de Oostenrijkse bergen zo’n honderd jaar geleden.
Waar ze zelf hun manden moesten vlechten en hun kleding moesten weven en …
Hier en nu met alom internet, nickelodeum en wath the fuck nog meer!
Dat we daar blij moeten om zijn of niet?
Het is hier en nu waar we onze weg moeten vinden.
Ieder de zijne, maar wel hier en nu.
Johan
Johan,
Ik leef ook liefst in het hier en nu. Terwijl heb ik wel idealen, dromen, die ik probeer te verwezenlijken. Maar wel met het oog op de weg i.p.v. op het ideaal.
Maar ook eens hardop dromen heeft nog niemand kwaad gedaan, zelfs vaak mensen blij gemaakt. Er mag al eens gelachen worden.
Probleem is wanneer mensen de inhoud van hun ‘dromen’ als feiten gaan verkondigen en op basis daarvan ook nog een school gaan oprichten om die ‘dromen’ te bestendigen. Meestal krijg je dan een nachtmerrie.
Tegen wie zeg ik het, he?Je hebt het zelf gezien. 😉
Groeten,
Ramon
Ik kan me inderdaad inbeelden dat jongeren, zoals Louise en Hannes, die zelf voor een Steinerschool kiezen, gelukkig zijn met die keuze. Ze hebben dan ook al een grondige fundering van een “basis”school meegekregen. Een tiener uit mijn familie kon ook niet aarden in een competitieve prestatiegerichte school, en kan nu wél zijn creativiteit via de Steiner uitleven.
Fijn voor hen dat ze beide kanten kunnen vergelijken.
Er is echter, zoals Ramon zegt, iets grondig fout met de zelfverklaarde evenwaardige eindtermen van de onderbouw.
De weg ernaar toe is dan ook nog eens door elke leerkracht zelf te interpreteren.
En het zal je kind maar wezen als die net de pech heeft om 6 jaar lang met een onervaren die-hard antroposofie-adept opgescheept te zitten.
Als kritische ouders door de echte aanhangers genegeerd/verbannen worden, een doorlichting steeds dezelfde minpunten blijft aankaarten, het CLB zelf toegeeft dat het onderwijs-niveau bedenkelijk is, kinderen massaal uitstromen, grootouders na schooltijd geniep reken-lees-en schrijfoefeningen geven…
dan kan men toch wel stellen dat er iets aan schort of niet?
Mijn kind heeft hier niet zelf voor gekozen, hij beseft zelfs niet welke kansen en kennis hem momenteel ontnomen worden.
Maar ik weet nu wel zeker dat ik destijds als ouder (via holle beloften en mooie woorden) de verkeerde inschatting heb genomen, en zal trachten om het gemiste zo snel mogelijk te corrigeren.
Ik kan er alleen niet bij dat zoveel intelligente ouders zo lang hiervoor blind blijven, dat een democratisch land het basisrecht op degelijk onderwijs niet nauwkeuriger onder de loupe houdt, dat een “telefacts” of “koppen” hierover nog geen verborgen camera-documentaire heeft gemaakt enz enz.
Indeed, ignorance is bliss.
(…) Ik kan er alleen niet bij dat zoveel intelligente ouders zo lang hiervoor blind blijven, dat een democratisch land het basisrecht op degelijk onderwijs niet nauwkeuriger onder de loupe houdt, dat een “telefacts” of “koppen” hierover nog geen verborgen camera-documentaire heeft gemaakt enz enz. (…)
@ I.L.L.Y
Ik behoorde zelf ook bij die ouders waarbij het jaren duurde voor ik goed en wel doorhad dat mijn kinderen in de steinerschool eigenlijk geen degelijk onderwijs kregen. Ik had het vertrouwen in mensen waarvan ik dacht dat ze daadwerkelijk onderwijzers waren. Bij nader inzien waren de meesten dat alleen volgens diploma (van de antroposofische lerarenopleiding).
Mijn ervaring met de media is dat die wel objectieve reportages over de steinerschool willen maken, maar wanneer het onderwerp op de redactietafel komt er te veel tegenwind komt van mensen die betrokken zijn bij de antroposofische beweging.
Zo mocht ik bijvoorbeeld in 2010 in de Standaard een uitgebreid artikel publiceren, maar toen puntje bij paaltje kwam bleek de verantwoordelijke redacteur moeite te hebben om het geplaatst te krijgen. En het vreemde aan de hele zaak was dat mijn stuk niet gecounterd werd door de steinerschoolbeweging, maar door een andere redacteur van de Standaard. Die had wel een kind op de steinerschool gehad.
Om maar te zeggen dat journalisten die verslag willen uitbrengen over de antroposofische beweging vaak in eigen rangen tegen aanhangers van de antroposofie aanlopen. En Vlaanderen is nu eenmaal maar een zakdoek groot. 🙂
Spijtig om te horen dat je kind een en ander heeft gemist. Hopelijk haalt het nog wat in, al is dat vaak een hele opgave. Mag ik weten over welke school het gaat en wat het probleem precies is? Of houd je dat liever voor jezelf?
Groet
Ramon
leve thuisonderwijs 🙂
tzoontje is ook schoolmoe door het constante gepest. Behaalt wel altijd resultaten rond de 80% dus hij kan het wel.
Nu zou hij in september starten in het 1ste middelbaar ASO maar ik heb nu beslist om hem thuisonderwijs te geven.
Het vertrouwen in scholen en antipestplannen zijn niet om naar huis te schrijven, de gepeste wordt een dag geschorst om de kalmte te bewaren,… nee nee gedaan ermee. Volgens het CLB zou ik mijn zoon met zijn resultaten in het bijzonder onderwijs moeten steken totaal onder zijn niveau omdat hij constant het slachtoffer is van pesterijen? Nee nee zijn toekomst moet niet naar de vaantjes door pestkoppen.
Hij zal zich niet meer bevinden in een geforceerde schoolsamenleving. Ok, is wel goed voor de verdraagzaamheid, maar als je constant gepest wordt is dit ook niet leefbaar. Was curieus naar de steinerschool, maar met het zelfvertrouwen dat hij nu nog overheeft na die pestjaren; hou ik hem thuis.
En ja, dat zal moeilijk zijn, maar alles voor de kinderen hé