De steinerscholen in Vlaanderen werken mee aan een internationaal onderzoek, geleid door Christof Wiechert, voorzitter van de Pedagogische Sectie van het Goetheanum,. Wat het precieze onderwerp van het onderzoek is, wordt mij door de berichtgeving niet duidelijk.
Het zou gaan om ‘een onderzoek naar het verband tussen fysisch meetbare kenmerken en waargenomen menskundige aspecten bij kinderen van 7 tot 12 jaar’. Fysisch meetbare kenmerken? Waargenomen menskundige aspecten?
Bij dat eerste, fysische kenmerken, kan ik me nog iets voorstellen. Grootte, gewicht, …. Maar menskundige aspecten…wat betekent dat concreet? Hoe gaat degene die de waarnemingen doet, bepalen wat een menskundig aspect is en wat niet? Hebben steinerschoolleerkrachten zoiets als een handleiding om te bepalen wat menskundig is en wat niet’? Of gaan de onderzoekers dit ter plaatse bepalen aan de hand van wat ze waarnemen? Dan is voor de onderzoekers de weg vrij om aan de hand van hun vooropgestelde ideeën alleen dat wat ze willen zien te registreren of waar te nemen. Het is een ideale uitgangspositie voor een cirkelredenering. Nu goed, dat die weg wordt vrijgemaakt wil nog niet zeggen dat hij ook wordt bewandeld.
Al boezemt de leider van het onderzoek, Christof Wiechert, mij op dat punt niet al te veel vertrouwen in. In een interview bedeelde Wiechert Afrikanen met het stereotype beeld dat men rond 1900 van hen had en liet hij zich bovendien uit over Indianen alsof het een volk was dat moest verdwijnen. Het is voor mij moeilijk te geloven dat iemand die publiekelijk heeft laten zien dat hij mensen kenschetst op basis van hun uiterlijk en een achterhaald, stereotype mensbeeld, niet ook in het onderzoek dat nu gevoerd wordt enkele vooroordelen zal willen bevestigd zien.
Bijzonder is dat het onderzoek dit toelaat: er wordt naar een verband gezocht tussen fysisch meetbare kenmerken (uiterlijk) en ‘menskundige aspecten’ (= vrij in te vullen).
‘De onderzoekers zullen proberen dit verband heel precies in beeld te krijgen via een eigen onderzoeksmethode’ aldus de berichtgeving.
Het zou al een begin zijn om precies weer te geven wat onder menskundige aspecten wordt verstaan.
Volgens mijn bron is het ‘een breed gevoerd onderzoek waarbij 500 kinderen worden betrokken’. Waarom slechts 500 kinderen, terwijl de lagereschoolklassen van alle steinerscholen in Vlaanderen slechts 1100 leerlingen bevatten?
Hierover later meer.
Ramon DJV
