De Nederlandse auteur Mieke Mosmuller spreekt in haar boek Eine Klasse voller Engel (Occident 2009) over wat zij zoal waarneemt aan de antroposofische school. Mosmuller is een begeesterd aanhangster en verdedigster van Rudolf Steiner en een veelgevraagd spreekster in antroposofische scholen en instellingen. Bovenal spreekt ze vanuit haar jarenlange ervaring als antroposoof, arts en ouder van drie kinderen die een antroposofische school bezochten. Ze is niet mild voor de antroposofische schoolbeweging en bestempelt die als een ziek organisme: ‘Terwijl ik dit schrijf, staat de anti-geest van de steinerschool tegenover me’.
‘In de loop van de jaren werd het meer en meer duidelijk: in de steinerschool (nvdr origineel ‘waldorfschule’ met steinerschool vertaald) heeft men met een organisme te doen dat zelf niet gezond is. Begeestering voor de antroposofie, de steinerpedagogie en voor zichzelf als leraren, inbegrepen het lerarencollege, ja, de hele steinerwereld, kan deze ziekte niet genezen, want ze is ook de oorzaak. (…)
De problemen in het huidige steineronderwijs ontstaan doordat de kinderen met een ziek organisme te maken hebben wiens ziekte niemand kan of wil zien. Het organisme bestaat voor het organisme op zich, niet voor de kinderen of hun opvoeding (…)
Het is een niet-communicerend organisme geworden dat de verbinding met het kind en de moderne tijd is kwijtgeraakt. Het bestaat voor zichzelf en groeit, groeit, wordt zieker en zieker – terwijl de betrokken mensen stralen van zelfvoldaanheid. Wat niet lukt, ligt altijd aan de kinderen, de ouders, de tijd …’
M. Mosmuller, Eine Klasse voller Engel, Occident 2009, p. 198-199 (vertaling Ramon DJV)
Het is precies die zelfvoldaanheid die veel mensen tegen de borst stuit, omdat ze gepaard gaat met de tendens om structurele problemen te minimaliseren door de schuld op leerlingen, ouders of andere externe factoren af te schuiven. Mosmuller verwoordt het vrij sarcastisch.
Het lerarencollege voelt zich met elkaar opvallend goed. Aan de leraren kan het natuurlijk niet liggen. Het is aan de moderne tijd, de televisie, de cola, de computer, de werkende of onwetende ouders toe te schrijven. Of aan het kind zelf, dat blijkbaar stoornissen heeft, lichamelijk, op zielengebied of cognitief. p.198
Ook de veel gehoorde stelling van antroposofen dat niet alle steinerscholen problematisch zijn en men niet mag veralgemenen, blokt Mosmuller in het boek alvast af door – geheel volgens de antroposofische inzichten – te stellen dat het in de antroposofische schoolbeweging zo is dat de delen het geheel vormen.
‘Omdat de steinerschoolbeweging een organisme is, zijn haar leden niet eenvoudigweg afgescheiden delen, maar maken deel uit van het geheel. Zoals men aan een lichaamscel kan herkennen dat ze tot een bepaald organisme behoort, zo is het ook met het organisme van de steinerschoolbeweging…’
Mosmullers boek verscheen in hetzelfde jaar als ‘Focus op de steinerschool’. Opvallend is dat de toen nog welwillende uitgever liet weten dat Mosmuller de weblog Steinerscholen.com met veel belangstelling volgt.
Volgens Mosmuller is de hedendaagse steinerpedagogie een anachronisme, iets dat niet meer bij de tijd past en dat slechts een negatief is van het origineel.
Unibook 2009 Occident 2009
