Antroposofische school vaart als openbare school onder reguliere vlag
Dat antroposofen en het door hen ingerichte ‘onderwijs’ er hun hand niet voor omdraaien om het publiek wat op de mouw te spelden, is ondertussen alom bekend.[1][2] Wie antroposofie zegt, zegt Rudolf Steiner en wie Rudolf Steiner zegt, zegt pseudowetenschap.[3] Nu de antroposofische doctrine bijna 100 jaar bij onschuldige kinderen wordt aangebracht en antroposofen daar meer en meer op worden aangesproken[4], slaan ze een andere weg in: varen onder de vlag van het openbaar onderwijs. En nog meer misleiden. Het in 2013 opgerichte Zwolse Michael College voor voortgezet onderwijs is daar een schoolvoorbeeld van.
De school trok de aandacht door een voor antroposofische instellingen typerend persbericht dat de school zelf verspreidde. Zowel op haar website als op de weblog Peperbus.nl beweert het Michael College Zwolle dat de inspectie groot vertrouwen heeft uitgesproken in de school en ook gesteld heeft ‘dat de school op de goede weg is’. Het verbaast mij dat hierover niks is terug te vinden op de website van onderwijsinspectie. Volgens die website is tot op heden helemaal geen oordeel over de school gegeven, noch zijn er resultaten over de onderwijskwaliteit gepubliceerd. We kijken daarom verder naar wat nog bekend is over het Michael College en vallen van de ene verrassing in de andere.
Zo profileert het Michael College zich als een vrijeschool, terwijl uit de gegevens van onderwijsinspectie blijkt dat de school als denominatie Openbaar onderwijs (i.p.v. Antroposofisch) heeft en als pedagogische richting Regulier (i.p.v. Vrije school). Openbaar onderwijs wordt door de overheid ingericht en onderhouden, niet gebaseerd op enige godsdienstige of levensbeschouwelijke richting. Dat een antroposofische vrijeschool onder deze vlag kan varen, toont eens te meer dat antroposofen de weg in de politieke wereld zeer goed weten te vinden. Natuurlijk helpt het altijd wanneer je schoolleider eveneens politicus is.
Het Michael College is zelfs zo stoutmoedig dat ze op haar website het volgende schrijft:
‘De vrijeschool valt onder algemeen bijzonder onderwijs.’ (bron) [5]
Ook dit klopt helemaal niet, want de school valt feitelijk onder Antroposofisch onderwijs en – zoals al aangegeven – officieel (onterecht) onder Openbaar onderwijs. Op papier zullen antroposofen het wel zo kunnen aanbrengen alsof het lijkt dat ze in aanmerking komen om het predicaat Openbaar onderwijs te dragen. Dat het Michael College zichzelf – waarschijnlijk nietsvermoedend – onder de noemer Algemeen bijzonder onderwijs plaatst, is niet zo vreemd, omdat voor enkele jaren de meeste antroposofische scholen daar ook daadwerkelijk onder vielen. Tot onderwijsinspectie dit veranderde en de denominatie Antroposofisch onderwijs invoerde.
Maar hoe je het ook draait of keert, het blijft godsdienstig of levensbeschouwelijk onderwijs dat gebaseerd is op de occulte hersenspinsels van Rudolf Steiner, een sekteleider die afkerig was van de wetenschap en zich daarom liever beriep op zelfverklaarde helderziendheid.[6] Je kunt het al lezen op de website van het Michael College: de kinderen dreunen ’s morgens een gebed op – dat antroposofen op aanraden van Steiner niet zo mochten noemen vanwege onderwijswetgeving. Niet voor niets staat op de site van het Michael College (tussen aanhalingstekens) dat het om ‘de spreuk’ gaat.
Spreuk
De periodeles begint met ‘de spreuk’. De leerkracht geeft hiervoor het sein. De leerlingen gaan achter hun stoel staan, worden stil en zeggen gezamenlijk met de docent de spreuk.(bron) [7]
Ook worden op de school doorheen het jaar verscheidene christelijke feesten gevierd waarmee christelijke figuren worden geëerd. Uiteraard wordt deze feesten een andere naam gegeven: jaarfeesten.[8]
De antroposofische school is een religieuze, levensbeschouwelijke school die niet voldoet aan de kernwaarden van het Openbaar onderwijs. Op de site van het Expertisecentrum openbaar onderwijs staat duidelijk:
In tegenstelling tot het bijzonder onderwijs neemt het openbaar onderwijs niet één levensbeschouwing als vertrekpunt, maar biedt ruimte voor diversiteit. (bron) [9]
Het Michael College geeft op haar website onder het kopje Schoolorganisatie aan van waaruit zij werken.
Het Michael College is lid van de Vereniging van vrijescholen. Deze verenigt instellingen voor onderwijs (vrijescholen) die werken vanuit antroposofie. (bron) [10]
Onder het kopje De school geeft het Michael College nogmaals aan wat haar uitgangspunt is.
‘De pedagogie van de vrijeschool gaat er van uit dat een mens bestaat uit lichaam, ziel en geest. Vanuit dat uitgangspunt biedt de vrijeschool betekenisvol onderwijs’ (bron) [11]
Ook op de pagina Schoolkosten, waarop de school uitlegt hoe ze ouderbijdragen (395 euro) kunnen innen zonder wettelijk verantwoording te hoeven afleggen, is te lezen waar deze zogenaamd openbare school voor staat.
Het vrijeschoolonderwijs heeft een uitgesproken visie op de ontwikkeling van jonge mensen. (bron) [12]
Als we tenslotte bekijken wat deze visie van het Zwolse Michael College behelst, wordt duidelijk dat deze school onder de vlag van Openbaar onderwijs en met Regulier als pedagogische richting aan grove misleiding doet. Men wil eenvoudigweg het vrijeschoolonderwijs uitdragen (sic !).
Missie
Wij willen het vrijeschoolonderwijs uitdragen in stad en regio met als doel jongeren te laten ontwikkelen tot evenwichtige jonge mensen die vol vertrouwen de volwassen wereld tegemoet treden en deze verder helpen vormen.
Visie
De leraren die werken op het Michael College vinden hun inspiratie in de antroposofische menskunde. Dit betekent concreet dat het onderwijs gebaseerd is op de ontwikkelingsfasen van het kind zoals deze verwoord zijn door Rudolf Steiner. (bron) [13]
Dat Rudolf Steiners pseudowetenschap niet alleen dient om het antroposofisch onderwijs aantrekkelijk te maken voor mensen die op zoek zijn naar het bovennatuurlijke blijkt uit een verslag van Karin Krijger, schoolcoördinator van het Michael College. Daarin beschrijft ze dat tijdens een werkvergadering reguliere leerkrachten worden geconfronteerd met het esoterische gedachtegoed van Rudolf Steiner. Meer bepaald de antroposofische doctrine die de mens als vierledig wezen[14] ziet: fysiek lichaam, etherlichaam, astraal lichaam, ik.
Zomer in Zwolle. De vakleerkrachten komen binnen voor de rapportvergadering . De vrijeschoolklas draait mee in het schema van de reguliere klassen, en gewoontegetrouw zoeken de leerkrachten de cijferlijsten. Die zijn er echter niet. Alle leerlingen gaan immers door naar klas 8. Op het bord het schema dat we dit jaar in de bijscholing besproken hebben en in de vergaderingen hebben gebruikt: fysiek lichaam, etherlichaam, astraal lichaam, ik. (bron) [15]
Openbare scholen dienen open te staan voor iedereen en antroposofen onderschrijven dit om leerlingen te werven meestal ook wel (al blijkt dit in de praktijk slechts een lippendienst). Maar hoe zit het met de echte gastvrijheid van een school die zich beroept op de antroposofie? Want bij de aanhangers van Steiners doctrine is het niet ongewoon om gekleurde mensen als minderwaardig, het intellect als duivels, de democratie als onwerkbaar, homoseksualiteit als een ziekte, het jodendom als een vergissing, de evolutie als een werk van engelen en ziekte als een godsgeschenk te beschouwen. Wat gaat gebeuren met humanisten, atheïsten, kleurlingen, joden, homoseksuelen, intellectuelen en reguliere academici die hun kind argeloos inschrijven in een openbare school waarvan ze dachten dat die haar onderwijs niet vanuit een welbepaald geloof inricht?
Voetnoten
[1] P. Staudenmaier, P. Zegers, The Janus face of anthroposophy, Institute for Social Ecology 2009
[2] R. Boonen, Irina, Jos, Ali en Mies – Interculturaliteit in maatschappij en school, Garant 2003
Cit. Boonen: ‘Is dit citaat uit een schoolbrochure van een Rudolf Steinerschool geen sprekend voorbeeld van een indoctrinaire tekst? O.i. wordt in deze tekst bewust aan begripsverwarring gedaan om alle eventueel geïnteresseerde kandidaten voor de school de indruk te geven dat de Steinerschool een vrije school is, d.w.z. een school waar iedereen, met welke godsdienstige overtuiging dan ook, op levensbeschouwelijk gebied aan zijn trekken komt. Niets is echter minder waar! De Rudolf Steinerpedagogiek, die volledig bepaald wordt door de antroposofie of de leer van Rudolf Steiner, is een normatieve pedagogie met een sterk evocatief karakter. Vooral de ideeën van Steiner omtrent reïncarnatie, kosmologie, natuur-geestverhouding (bvb. in verband met het ik-lichaam, het fysieke lichaam, het ether lichaam, het astrale lichaam), de ontogenese als recapitulatie van de fylogenese, enz. getuigen van een verouderd en archaïsch mens- en wereldbeeld en nopen ons tot enig voorbehoud bij dit antroposofisch gekleurd project… ‘
[3] R. De Jonghe, Rudolf Steiners hersenspinsels in de praktijk, maandblad De Vrijdenker jrg.46 nr.7, september 2015 – http://www.antroposofia.be/ramondejonghe/rudolf-steiners-hersenspinsels-in-de-praktijk/
[4] Grégoire Perra, L’endoctrinement des élèves à l’Anthroposophie dans les écoles Steiner-Waldorf, UNADFI (Union nationale des Associations de défense des Familles et de l’Individu victimes de sectes) 2011, pdf (Frans)), Engelse versie
[5] http://www.michaelcollegezwolle.nl/Vrijeschoolonderwijs/Vrijeschool.aspx, gecontroleerd 27/04/2016
[6] R. De Jonghe, Waarop men zich beroept, Steinerscholen.com 11/12/2011, https://www.antroposofia.be/steinerschool/wordpress/waarop-men-zich-beroept/
[7] http://www.michaelcollegezwolle.nl/Vrijeschoolonderwijs/dagindeling.aspx, gecontroleerd 27/04/2016
[8] http://www.michaelcollegezwolle.nl/Vrijeschoolonderwijs/jaarfeesten.aspx, gecontroleerd 27/04/2016
[9] http://www.openbaaronderwijs.nu/kernwaarden/levensbeschouwing-en-godsdienst/, gecontroleerd 27/04/2016
[10] http://www.michaelcollegezwolle.nl/deschool/Schoolorganisatie.aspx, gecontroleerd 27/04/2016
[11] http://www.michaelcollegezwolle.nl/deschool_pagina.aspx, gecontroleerd gecontroleerd 27/04/2016
[12] http://www.michaelcollegezwolle.nl/ouders/Schoolkosten.aspx, gecontroleerd 27/04/2016
[13] http://www.michaelcollegezwolle.nl/deschool/Missieenvisie.aspx, gecontroleerd 27/04/2016
[14] Wikipedia – Antroposofische evolutieleer – Ontstaan van de mens – Vierledig mensbeeld: https://nl.wikipedia.org/wiki/Antroposofische_evolutieleer#Ontstaan_van_de_mens
[15] http://www.vrijeschoolbeweging.nl/achtergrond/zomer-zwolle/, gecontroleerd 27/04/2016
Wat ik hier in dit artikel lees over het Steiner-onderwijs is zo onzinnig dat het eerder lachwekkend is dan ergerlijk. Zoals de passage over racisme. Kom dat eens uitleggen aan de goed geïntegreerde leerlingen van Aziatische en Afrikaanse afkomst op de school van onze kinderen. Mijn oprechte medeleven, beste auteur. Zelden een meer gefrustreerd en getraumatiseerd man ontmoet.
Dag ‘An’, bedankt voor deze typische reactie vanuit antroposofische hoek waarin je een poging onderneemt om psychoanalyse uit te voeren op iemand die je zelfs niet kent.
Als aanhangster van de steinerschool (je durft uiteraard niet te zeggen welke) kan ik je niet kwalijk nemen dat je op deze manier reageert: de meeste aanhangers hebben een blinde vlek voor de fundamenten van de steinerpedagogie en worden er liever niet mee geconfronteerd.
Wat het racisme betreft: dit verdwijnt niet door pro forma en voor de subsidies enkele kinderen van allochtone herkomst in te schrijven. Bovendien is het vanuit antroposofisch gezichtspunt zo dat deze ‘minderwaardige’ rassen de kans hebben om hun door Rudolf Steiner vastgestelde ontwikkelingsachterstand via reïncarnatie op te halen. Een antroposofische scholingsweg zou daarin een grote hulp zijn. Dit is op zijn minst racistisch te noemen. De grote blanke man gaat de onderontwikkelde bosmens beschaven? Het is zo’n gedateerde larie en daar is dan een pedagogie op gebaseerd.
Ik schreef vorig jaar nog een artikel voor De Vrijdenker, waarin ik duid waarom de antroposofische scholen zo’n aantrekkingskracht hebben op extreemrechts. Je kunt er de bronnen op nalezen, al lijken me die niet aan jou besteed. Maar soit, het is dan toch iets meer dan even het hoofd om de hoek steken, wat roepen en dan verdwijnen. 🙂
De Vrijdenker, maandblad van de atheïstisch-humanistische vereniging De Vrije Gedachte, september 2015
(…) Maar liefst vijf keer haalde de antroposofische waldorfscholen er het voorbije jaar de krantenkoppen in verband met overmatige sympathieën voor extreemrechtse en samenzweringstheorieën.[23] Extreemrechtse demagogen die aanhangers rekruteren, zouden een voorkeur hebben voor leerlingen van antroposofische scholen. Dat lijkt op het eerste zicht vreemd, omdat de steinerbeweging het imago heeft van vergaarplaats voor geitenwollensokkendragende boomknuffelaars die zich in slecht onderhouden hippiecampers van de ene Moeder Aarde-viering naar de andere begeven. Maar schijn bedriegt. Bij nader inzien is het helemaal niet zo vreemd dat leerlingen van de antroposofische school gemakkelijk aansluiting vinden bij extreemrechtse bewegingen. De kern van het antroposofisch mensbeeld waarop de steinerpedagogie zich beroept, is immers Rudolf Steiners rassenleer. Doordat de antroposofische school Steiners inzichten op een voor kinderen aangepaste wijze aanbiedt, krijgen ze de antroposofische geest, die fundamenteel Germano-centrisch is, met de paplepel ingegeven. Even ter herinnering: het is nog geen twintig jaar geleden dat in Nederland onder druk van de publieke opinie de ‘vrije’scholen het vak ‘Rassenkunde’ uit het lesprogramma verwijderden.[24] Dit is echter slechts een lippendienst gebleken. Antroposofen hebben nooit werkelijk afstand genomen van Steiners racisme en publiceren op dit moment nog steeds onversneden racistische teksten van Steiner en zijn adepten zoals Richard Karutz en Max Stibbe.[25]
[23] A. Martins, Ein kosmisches Komplott, Jungle World nr.33, 13/08/2015, http://jungle-world.com/artikel/2015/33/
[24] T. Jeurissen, Een kruistocht antroposofie en racisme, De Groene 05/02/1997, http://www.groene.nl/artikel/een-kruistocht-antroposofie-en-racisme
[25] M. Stibbe, Het ontwaken der gekleurde rassen, Vrije Opvoedkunst 09/1961, Antrovista 2015, http://vok.antrovista.com/tijdschrift.php?t=143&p=2&b=0
(…)
Hallo Ramon,
ich spreche ja kein Niederländisch aber den Kommentar von “An” habe ich trotzdem verstanden …
warum?
Die Antwort hast Du schon gegeben, Zitat Ramon: “… bedankt voor deze TYPISCHE REACTIE …”
Hier der link zu Rudolf Steiners Rassismus IN DER SCHULPRAXIS:
“Geschichte in der Waldorfschule: ‘Atlantis’ und die ‘Rassen’”
Die typische anthroposophischen Reaktion. Kritiker diffamieren haben Anthroposophen gemeinsam mit anderen Fundamentalisten
Vielen dank für die Erklärung, Andreas. Die Bilder sind mindestens ebenso signifikant wie die Text.