Over de steinerschool vond je tot voor een jaar of twee zowel op internet als in de boekhandel maar mondjesmaat informatie die niet door antroposofen of woordvoerders van steinerscholen was gepubliceerd.

Kritische geluiden waren al helemaal beperkt tot hier en daar een bescheiden artikel. Daar is ondertussen wel verandering in gekomen. En wel in die mate dat het quasi onmogelijk is geworden om de kritieken die op tal van plaatsen opduiken nog te overzien.  In ‘Oud-leerlingen van de steinerschool vertellen‘ is al een verzameling ervaringen verzameld, die nog werd aangevuld met een discussie met een oud-leerling.

Zo’n discussies zijn vaak het interessants, omdat ze zijn gebaseerd op de dagelijks praktijk, op ervaringen. Ze vormen een welkome aanvulling op wat steinerscholen zelf naar buiten brengen, want dat gaat meestal over idealen, zelden over de werkelijkheid.

Deze maand ontstond op het HIQ-forum een debat dat weer een stukje van die werkelijkheid blootlegde.  Het HIQ-forum maakt onderdeel uit van de website van een Nederlandse adviespraktijk die zich professioneel  bezighoudt met hoogbegaafde kinderen. Het is dus zeker niet zomaar een praatclubje. Op de voorpagina kunnen we lezen wat HIQ te bieden heeft.

Advies en informatie over hoogbegaafdheid,  Tekentherapie, Diagnostiek beelddenken, Coaching/counselling, Psychologisch en persoonlijkheidsonderzoek,  Didactisch onderzoek, (School)begeleiding,  Lezingen/workshops,  Oudercursussen,  Sociale vaardigheidstrainingen

Oprichter van de adviespraktijk bestaande uit acht deskundigen is Wendy Lammers.

Wendy Lammers van Toorenburg heeft sinds januari 2000 haar eigen advies- en informatiebureau over hoogbegaafdheid, HIQ.

Waarom er ook een forum aan de website is verbonden, is op dat forum zelf terug te vinden onder ‘Geschiedenis en doelstelling‘.

Dit forum wil erin bijdragen een krachtige community te creëren (virtueel en IRL), waar hoogbegaafde volwassenen en kinderen met elkaar in contact kunnen komen om op die manier gelijkwaardige contacten, vriendschappen en een daaruit voortvloeiend netwerk te kunnen opbouwen en ontwikkelen. Door ons in elkaar te herkennen en te bevestigen verlenen we elkaar automatisch steun en maken we onszelf krachtig.

Tot zover de achtergronden van HIQ en het bijhorend forum. Want het gaat hier nog altijd over de steinerschool. Op 11 februari 2010 start ene Xena een nieuw topic met als titel ‘Ervaring vrije scholen?’ . (We weten ondertussen dat wat in Nederland ‘vrijeschool’ wordt genoemd in België bekend is als steinerschool). Nog geen week later zijn er al 29 reacties geplaatst. Het hele debat hier weergeven, zou nog het gemakkelijkst zijn, maar waarschijnlijk auteursrechtelijk niet toegestaan. We zullen het zoals gewoonlijk moeten doen met enkele fragmenten. Of rechtstreeks naar het forum gaan kan natuurlijk ook.  Maar dan is het zonder het commentaar dat hier toegevoegd wordt.

Op 11 februari  2010 schrijft Xena:

Iemand ervaring hier mee?
Ik wil mijn dochter op een vrije school zetten en krijg behoorlijk veel kritiek hierover.

Heeft iemand wel goede positieve verhalen over vrije basisscholen? In Amsterdam is er maar namelijk één.

Mijn gevoel zegt namelijk heel sterk dat dit de juiste keus is voor onze dochter.

Aan de hand van wat Xena schrijft, blijkt dat ze nog geen of weinig positieve verhalen over de steinerschool heeft gehoord. De vijf eerste reacties die nog dezelfde dag komen, zijn ook niet positief te noemen.

arjan

Vrije scholen zijn mij afgeraden door diverse oud-leerlingen zelf. Ze hebben ervaren dat de overgang naar regulier onderwijs / de echte wereld na de vrije school een hele toer was. Het systeem nodigt door een totaalgebrek aan prestatiedruk ook enorm uit tot onderpresteren als docenten niet alert zijn op HB. En wat mij persoonlijk ook tegenstaat: het hoge gehalte aan Steiner Zeloten die ieder raakvlak met de realiteit kwijt zijn onder de ouders. Maar goed dat was dan ook in hun Mekka, Zutphen.

En mijn FSM, ik heb dingen gehoord als: ‘Eerst alle tanden wisselen, dan pas leren lezen’

Ieder raakvlak met de realiteit kwijt. Herkenbaar toch? Anders is de film Recherchen auf der Anthroposophenhügel’ een aanrader. Na die vijf reacties komt de topicstarter zeggen dat ze het wel lastig vindt (kiezen voor een vrijeschool of niet). En dan, nog steeds dezelfde dag, komt dit.

MonIQ

Ik heb zelf geen ervaring met vrije scholen
Degenen in mijn familie die dat wel hebben zijn ook niet onverdeeld positief.

Nichtje van mij zit in Amsterdam (!) op de vrije school en met het feit dat ze HB getest is, n.a.v. bepaalde signalen in de klas, gaat de school heel slecht om. Ze hameren alleen maar op een slechte soc.-emotionele ontwikkeling, omdat ze niet op de juiste manier met klasgenootjes omgaat.  Waar heb ik dat toch vaker gehoord!

2 neven van mij kwamen inderdaad in de knoei toen ze op de middelbare school kwamen en verloren daarom een paar jaar. Er was zeker geen aansluiting met VWO, dus via de HAVO, doubleren en dan VWO. Nu op de UNI hebben ze nog geen prestatiedrang. Het gaat (dus?) ook niet bijster goed met hun studies.

Ik zou het niemand aanraden, maar ik ken uiteraard jullie situatie niet.

Aha, in de knoei komen wanneer ze op de middelbare school kwamen en een paar jaar verliezen. Dat horen steinerscholen niet graag. Uitzonderlijke gevallen? Nee, toch niet. In ‘Leerachterstanden‘, een vrij lang stuk kan dat worden gecheckt. Voor wie iets minder tekst wil, kan ‘Ondermaatse elite‘, dat over wetenschappelijk onderzoek naar onderpresteren bij steinerschoolleerlingen gaat, uitkomst bieden. NRC Handelsblad schreef er ook over. Eigenlijk hoeven we niet zo ver te gaan om te zien dat wat MonIQ schrijft niet over uitzonderingen gaat. Vlak na haar reageert namelijk een oud-leerling van de steinerschool. Iemand die op plaats van de … of laten we zeggen: ter plaatse was.

Nini

tja zal ik reageren of niet….
toch maar even wel….

Ik ben een eindproduct van de vrije school in A’dam…..
Alleen de middelbare school (basisschool dus niet). Dit was bewuste keuze van mijn ouders.

Ik kan je twee verhalen vertellen.
Mijn verhaal is negatief. Ik heb daar geleerd giga onder te presteren.
Op mijn sloffen door de school heen gegaan, nooit geleerd om te “leren leren”, nooit uitgedaagd.
Nooit druk gevoeld van dingen moeten, voor vervolg studie en werk later heel slecht!
Speelt mee dat ik dislextisch ben en daarnaast, jaren later getest, HB. Dat hebben ze nooit gezien omdat ik het erg mooi kon verbloemen. Mijn hoofd bestaat uit ezelbruggetjes…… creatief denken……
Maar de schooltijd was gaaf en leuk. Alles kon en alles mocht! Leuke creatieve vakken, toneelspelen, gave schoolreisjes en bijzonder dat je 7 jaar samen in een groep zit. Je kon niet blijven zitten of versnellen….

En dan bevestigt ze wat MonIQ al aanhaalde.

Maar wat ik hierboven al las, veel klasgenoten hebben enorm moeten vecht op de vervolg studie’s, vele zijn het eerste jaar blijven hangen, moesten leren om te functioneren in de ‘harde gewone’ wereld.

Daarom ook voor mij ooit bewust de keuze mijn kinderen niet naar een vrije school te sturen.
Tja nu heel blij om, want eerst wisselen en dan pas lezen gaat bij mijn kinderen niet op! Andersom wel!!! HAHAHAHA

Een half uurtje later is Nini er alweer.

De vrije school is niet een school waar je op je eigen tempo mag werken. Alles is groepsgewijs en leeftijd gebonden….. Dus ja veel kunstvakken, nee eigen tempo.

Men zou het nog beter kunnen uitdrukken door te zeggen dat zo goed als alles is afgestemd op de ideeën die Steiner over ontwikkelingspsychologie had. De volgende die uit eigen ervaring komt spreken, is Gé. Echter niet als leerling, zoals Nini, maar wel als ouder. Ze heeft heel wat te vertellen.

Dat van die verborgen geloofsleer kom je niet zo vaak tegen. Wie de steinerschool van binnenuit kent weet dat het christelijk element het hele onderwijs doordringt. Desondanks blijven steineradepten, niet allemaal, bij hoog en bij laag beweren dat de steinerschool niet christelijk is.  De topicstarter lijkt niet echt geholpen met de reacties.

Ik was als eerste instantie gewoon op zoek naar een school waar ze haar creativiteit verder kon ontwikkelen..
Misschien dat ik haar op een gewone school moet zetten en kijken hoe dat gaat. We kunnen altijd nog hoppen. (waar ik voor vrees)
Maar dat weet je nooit van tevoren.

Zo te horen van de reacties raad iedereen mij dit af..

Dat is inderdaad het minste wat je kunt zeggen. En het houdt niet op. Want Leila, ook een oud-leerling, moet ook nog iets kwijt. Met uitroeptekens en hoofdletters roept ze het uit: NIET DOEN!!!

Niet op de vrije school!! En zeker niet erheen hoppen.. als je de vrije school kiest moet je die helemaal doorlopen dus van kleuters tot middelbare.. anders is het echt heel slecht. Wij (ik en mijn brusjes) hebben daarop gezeten voor een paar jaar… en dat is voor mij echt de nekslag geweest. Ik zat blijkbaar net in de groepen waarin het rekenen nog niet begint, dus heb geen rekenvaardigheden aangeleerd toen dat moest. Daar pluk ik nu nog steeds de zure vruchten van. Met mijn brusjes is het niet veel beter afgelopen (eerder slechter)

Mijn 2de zoon heeft op een peuterklas a la vrije school gezeten en dat is erg fijn geweest, maar hij zou er nu (5 jr) gillend gek worden.

En verkijk je niet op het creatieve want ook daarin moet de hele groep hetzelfde maken (je wilt niet weten hoeveel nat in nat lemniscaten ik heb geschilderd )

In hogere groepen krijg je wel leuke vakken als meteorologie ed, hoe kun je aan de natuur zien wat voor weer het wordt enz. Maar dat kreeg ik 3 groepen lager nog niet, hoewel ik het wel heel leuk vond en via mijn zus er heel veel over geleerd heb (pakte steeds haar schriften)

Wat nog een nadeel is van de VS is dat de docenten zelf de lesstof maken, er is dus geen leerlijn in te bekennen. En je bent nog meer afhankelijk van de deskundigheid van de docent, maakt hij belabberd materiaal dan krijgt je kind dus ook niet goed les.

En idd het is niet vrij in de zin dat de kinderen hun eigen ontwikkeling kunnen volgen het is juist erg strikt, de hele groep doet echt hetzelfde en van differentieren hebben ze nooit gehoord.. om maar te zwijgen over versnellen enzenz…. En mijn oudste is pas gaan wisselen met 7 jaar maar las al met 5.. de tweede las al met 4.. en pas schrijven als je je oor kunt pakken terwijl je over je hoofd rijkt.. help!!

M.A.W.: NIET DOEN

Dat zegt dus iemand die er gezeten heeft. Maar goed, er zijn ook oud-leerlingen die de mond vol hebben van hun school. Dat mag ook gezegd. Al komt dat niet altijd zo authentiek over als wat de gesprekspartners op het HIQ-forum vertellen. In ieder geval gaat de discussie nog een paar dagen door. Wat veel terugkomt is kritiek op het gebrek aan individualisering in de steinerschool. Terwijl ze daar toch steeds hard roepen dat het individu zo belangrijk is. Als het over kinderen gaat, blijkt in de praktijk echter iets anders: kinderen moeten zich vaak aanpassen aan het antroposofisch gedachtegoed.  Vliss , die een kind had op de steinerschool kan daarover meespreken.

onze zoon zat in de eerste kleuterklas van de vrije school zeeland en tekende vrij aardig. bij het huisbezoek van zijn lerares kregen wij te horen dat zijn tekenstijl wel erg figuratief was. na een half jaar kwam er niet meer dan wat kraswerk uit zijn handen. toen hij zijn naam achterop de tekening wilde zetten waren de rapen pas echt gaar want schrijven dat past echt helemaal niet in de beginnende ontwikkeling van een kleuter. en wat hem nog het meest stak was dat hij alle liedjes direct uit zijn hoofd wist en daarom ook graag voor wilde doen of in iedre geval meezingen met de grotere kleuters, helaas dit past ook niet bij de ontwikkeling van een kleuter want de oudere kleuters moeten leiden en de jongere volgen. hij is zelfs een keer weggelopen uit die school en dat was voor ons een duidelijk signaal, het is ook nooit meer dan een schooljaar geworden.

Zo te zien werd die jongen zijn cognitieve ontwikkeling niet gewoon een beetje vertraagd (opdat eventueel zijn socio-motorische vaardigheden wat meer zouden kunnen worden aangewakkerd. Als dat al nodig zou zijn geweest) . Nee, zijn cognitieve ontwikkeling werd gewoon afgeblokt. Gevolg: op een half jaar tijd zakte de jongen af van ‘vrij aardig tekenaar’ tot ‘krasser’. Het doet me denken aan mijn eigen zoon, die ook al op heel jonge leeftijd een getalenteerd tekenaar bleek te zijn, maar in de steinerschool op weinig bijval kon rekenen. Tekenstijl was te concreet! En steinerscholen maar verkondigen dat ze kinderen aanspreken op wat ze al kunnen en niet op wat ze niet kunnen. Maar zo bevestigend is steineronderwijs helemaal niet.

Igele

Wij dachten dat onze jongste goed zat op het antroposofische kdv maar gaandeweg werd hij daar heel ongelukkig. Ze ontkenden alles wat niet bij zijn ‘ontwikkeling’ paste. Volgens de Leer dan. Als we vertelden waar hij thuis mee bezig was…. nee, die dingen zagen ze niet op de groep hoor. Kloklezen, zijn naam schrijven. Neee… dat paste ook niet bij een kind van 3. Tussendoor werd geinsinueerd dat wij in de opvoeding aan het knoeien waren…allicht!

Pas achteraf zagen we hoe weinig ruimte hij daar kreeg.
Stom.

Er zijn wel meer mensen die denken dat ze dom geweest zijn om hun kind(eren) naar de steinerschool te sturen. Ik zou het eerder argeloos noemen, want ‘de grote steinerschoolmythe’ wordt zo mooi verhaald en met zo veel overtuiging gebracht dat alleen een scherpe blik door het mistgordijn kan turen.  Over overtuiging zei de grondlegger van de steinerschool in zijn enige pedagogische schriftwerk trouwens dit.

Wanneer men namelijk in beelden tot iemand spreekt, dan werkt op hem niet alleen wat men zegt of aantoont, maar er gaat van degene die vertelt een fijne geestelijke stroom uit naar degeen die de mededeling ontvangt.Als de verteller niet zelf een warm gevoel heeft voor zijn beeld, als de verteller niet zelf aan zijn gelijkenis als aan een werkelijkheid gelooft, dan maakt hij geen indruk op zijn toehoorder. De juiste uitwerking heeft het beeld slechts wanneer het gevormd wordt uit een geesteswetenschappelijke overtuiging, wanneer de gelijkenissen uit de geesteswetenschap zelf voortvloeien. … Hij gelooft er zelf aan uit volle overtuiging, en dit geloof gaat als in een geheimzinnige stroom van de spreker op de toehoorder over en wekt eveneens overtuiging. Zo stroomt leven, onmiddellijk, tussen opvoeder en leerling over en weer.

R. Steiner, Opvoeding van het kind in het licht van de antroposofie, Vrij Geestesleven 1992

Het wekken van ‘geesteswetenschappelijke overtuiging’ door het overbrengen van geloof met behulp van beelden?

‘Broekzakken dicht’ zei mijn leermeester altijd als er iemand met al te mooie verhalen kwam opzetten. Toen was er nog geen internet waar je op allerlei forums getuigenissen kon gaan nalezen. Dat scheelt nu wel.

Print Friendly