In Nederland, Duitsland, Oostenrijk en Ierland kwam de Katholieke Kerk in opspraak doordat priesters zich schuldig maakten aan misbruik van jongeren.

De onthullingen brengen een golf van verontwaardiging teweeg. Een ander gevolg van de media-aandacht is dat meer en meer slachtoffers nu naar buiten durven komen met hun verhaal. Ondertussen breiden de getuigenissen over misbruik zich al verder uit dan de Katholieke Kerk. In Duitsland zijn de voorbije week ook twee steinerscholen in opspraak gekomen. En dan zijn we zo bij ons beland. Maar eerst Duitsland. Het gaat zowel over seksueel misbruik als over andere gewelddaden.

In de Schwabische Zeitung van 18 maart wordt gemeld dat in de Freien Waldorfschule in Überlingen een leraar zich in 1993 heeft vergrepen aan twee leerlingen. ‘Op vraag van de ouders’ zou de school hebben afgezien van een aanklacht tegen de leraar. Hij werd wel door de schoolleiding geschorst en kreeg een toegangsverbod. Eerder stond de leraar ook al terecht wegens kindermisbruik, maar werd vrijgesproken. De school was daarvan op de hoogte.

Een week daarvoor was een andere steinerschool al genoemd in een reportage van de Duitse televisiezender WDR.  Een man die tot 1996 leerling was van de Waldorfschule Schloss Hamborn getuigt dat hij en klasgenoten mishandeld werden door zijn toenmalige lerares. Hijzelf werd jarenlang geslagen en geïntimideerd. Ook zijn klasgenoten kregen oorvijgen of werden pijnlijk aan de haren getrokken, gewoon omdat ze gel in hun haar gebruikten. Op een keer sloeg ze woedend een jongen met het hoofd op tafel omdat hij een bedrukt t-shirt droeg. Hij hield er een bloedneus aan over.

Reactie van Julia Esser, lid van de schoolleiding: ‘Om misbruik te voorkomen, is het vooral nodig dat het kind de moed opbrengt iemand aan te spreken’. Hoe kan een kind nu van tevoren iemand aanspreken?

En wat helpt het in godsnaam dat je in een steinerschool misbruik gaat melden? Is de leraar geen heer en meester die uitsluitend rekenschap heeft af te leggen tegenover de geestelijke wereld?

Niet door onderwijsautoriteiten, door directeuren, schoolinspecties, maar door zijn eigen verbinding met het geestesleven is de leraar zijn eigen heer en meester. (R. Steiner & M. Boeke, Vrijheid van onderwijs en sociale driegeleding, Nearchus 1990)

Heren en meesters. Ja, die doen vaak wat ze willen. Het moet pijnlijk zijn voor aanhangers van de steinerschool om onder ogen te zien dat hun steinerproject, ook wel genoemd opvoeden in ‘goedheid, schoonheid en waarheid’, wordt bezoedeld door slechtheid, lelijkheid en leugens. De wantoestanden in een antroposofisch kindertehuis zijn nog maar net toegedekt of er duikt alweer iets anders op.  Ik heb het al vaak gezegd en ik zal het blijven doen: wat zich volgens steinerschoolse normen tussen leraar en leerling afspeelt, daar heeft niemand iets mee te maken. Dat is karma of lot. En van karma naar boetedoening, straffen dus, is maar een kleine sprong. Er worden zelfs antroposofische boeken over geschreven waarin ze worden aangeprezen. 

Hoe is het in onze Vlaamse en Nederlandse steinerscholen gesteld? Krijgen wij binnenkort ook slachtoffers die de media gaan opzoeken? Vorig jaar hadden we in Leuven al het geval waarbij een meisje volgens het Romeins recht werd gestraft. De school stond ook in 2007 al in de belangstelling vanwege een dreigende klacht wegens fysiek en verbaal geweld. Op diezelfde school zit men nu alweer met de handen in het haar. Een leerling zou namelijk door zijn lerares bij de haren door de klas zijn getrokken. Verscheidene oud-leerlingen van de betreffende lerares bevestigen dat zij regelmatig kinderen bij de haren trok. Ook bleek zij er net zoals haar Duitse collega moeite mee te hebben dat kinderen bedrukte t-shirts dragen.  Of er nu een sanctie gaat volgen, is maar zeer de vraag. De lerares heeft nauwe familiale betrekkingen met de leiding van de Federatie van Steinerscholen. Bovendien zijn veel leraren al jaren op de hoogte van het gedrag van hun collega. Men heeft laten begaan.  Ondertussen heeft de lerares ‘verlof genomen om persoonlijke redenen’.

Vanuit andere steinerscholen komen gelijkaardige verhalen aanwaaien: kinderen oorvijgen geven, vastbinden, opsluiten, mond spoelen met zeep, … Wie houdt dit nog voor mogelijk in de 21ste eeuw? Zoiets is te gek voor woorden. Maar het behoort nu eenmaal tot de traditie van de steinerschool om niets naar buiten te laten komen.

‘Aber diese Dinge wollen wir nicht der Welt verkünden’  R. Steiner, Konferenzen mit den Lehrern der Freihe Waldorfschulen in Stuttgart 1919-1924, Rudolf Steiner Verlag 1975

(vert. Maar deze zaken willen wij niet aan de wereld verkondigen)

Dat was natuurlijk voor het internettijdperk. Want vandaag kan iedereen zijn stem laten horen. Zo waren er wat seksueel misbruik in de steinerschool betreft vorig jaar al ontboezemingen gedaan. En die gaan heel wat jaren terug.

Reactie 14: … Uiteindelijk ben ik van school gestuurd om dat ik geen trek had in de pedofiele avances van de stichter van de Haagse Vrije School, ene Daan van Bemmelen. In die tijd een vieze amechtige ouwe stiekeme flikker. Iedereen die er van af wist, is van school gestuurd. Allemaal goed terecht gekomen overigens…

Reactie 22: ‘Maar ook de leeraar Frans, ene Veltmann die altijd zijn minachting voor de jeugd deed gelden maar er wel met een leerlinge vandoor ging. Zo ook de leeraar Duits, ene Lafré ging er met een jonge blom uit onze klas vandoor…

… Het is voor mij lang een traumatische ervaring geweest dat ik met een perverse pedo als Daan van Bemmelen in aanraking ben geweest. En dan van school gestuurd worden ondanks het feit dat ik ook nog eens een uitstekend getuigschrift had, heeft mij jarenlang in mijn dromen achtervolgd…

Iedereen die ervanaf wist, is van school gestuurd?

Slachtoffers die misbruik willen melden, vinden hier contactgegevens van meldpunten.

Print Friendly